SPOKEN SANSKRIT-15

SPOKEN SANSKRIT-15

Dr. Durga Prasada Rao Chilakamarthi

dr.cdprao@gmail.com

Lesson-11

Unit-1                               एव = only, as you like , even so , indeed,    exactly, ,still, just, also

Some examples:

.

n      अहं क्षीरम् एव पिबामि काफीं न पिबामि =   I drink milk only I don’t drink coffee.

n      स: एव गच्छति सा न गच्छति= He alone is going she is not going.

n      धर्म: एव रक्षति न अन्य: = Dharma alone protects nothing else.

n      इदं पुस्तकं गोविन्दस्य एव न अन्यस्य = This book belongs to Govinda only but not to anybody else

n      मम लेखनी गृहे एव अस्ति अन्यत्र नास्ति= My pen is in my house only nowhere else.

n      भवान् ग्रन्थालये एव तिष्ठतु अन्यत्र मा गच्छतु = You stay in the library only do not go anywhere

n      दोष: मम एव न भवत: = The fault is indeed  mine not yours.

Unit-2.                 इति This much / thus /end / conclusion

  Note:-      The word इति is normally used when the actual words of a speaker quoted in writing.

Some examples:

n      “ सत्यमेव जयते ” इति वेद: वदति ||

n      “ भवान् श्रद्धया पठतु ” इति अध्यापक: उक्तवान् ||

n      “योगक्षेमं वहाम्यहम् ” इति श्रीकृष्ण: उक्तवान् ||

n      “ Freedom is my birth right”  इति बालगङ्गाधरतिलक् महोदय: उक्तवान् ||

n      “ Do or die” इति महात्मा गान्धी महोदय: घोषितवान् ||

n      “ अद्य भोजनं माsस्तु ” इति वैद्य: उक्तवान् ||

n       “ अहं क्षीरम् एव पिबामि ”  इत्यहमुक्तवान्  ||

n       “ वैद्यो नारायणो  हरि: ” इति भवान् यद्वदति तत्सत्यमेव  ||

n      Unit-3                 अस्मि = I am /  I become.

Some examples:

n       अहं अध्यापक: अस्मि = I am a teacher

n      अहं गायक: अस्मि = I am a singer

n      अहं नर्तकी अस्मि =  I am a dancer

n      अहं वित्तकोशे अधिकारी अस्मि = I am an officer in a bank

n      अहं देशभक्त: अस्मि = I am a patriot

n      Unit-4                          यदि---तर्हि  = If... Then, whether, provided etc

    Some examples:

  

n      यदि बुभुक्षा अस्ति तर्हि अन्नं खादतु = If you are hungry you eat food.

n      यदि समय: अस्ति तर्हि मम गृहं आगच्छतु=  If you have time then come to my house.

n      यदि पुस्तकस्य मूल्यं स्वल्पम् अस्ति तर्हि क्रेष्यामि = If  the price of the book is low then I shall purchase

n      यदि धनं नास्ति तर्हि अन्नं ददातु = If you don’t have money give me food.

n      Unit – 5                         यथा —तथा

           यथा (In the manner which ) —तथा (In a suitable way)    according to;  in any way; in what ever manner; however; according as; to what ever extent 

Some examples:

n      यथा राजा तथा प्रजा: = The people are like the king.

n      राजकीयनायक: यथा वदति तथा न करोति = A politician does not act as he speaks or promises.

n      यथा दीप: तथा प्रकाश: = The light is according to the lamp.

n       मम मित्रं यथा मधुरं गायति तथा अहं न गायामि= I can not sing as sweetly as my friend sings.

n      स: यथा मातृभाषां वेगेन वदति तथा एव अन्यभाषामपि वदति = He speaks other-tongue also fluently as he speaks fluently his mother-tongue. 

SANSKRIT SLOKA-10

श्वा यदि दंशति मनुजान्

न ते जना: तं प्रतिदशन्ति

यद्याक्रोशति नीच:

सज्जन: तं न वदति किञ्चित्

Shvaa yadi daMshati manujaan

Na te janaah taM prtaidashanti

Yadyaakroshati neechah

SajjanastaM na vadati kinchit: 

If a dog bites human beings, they will not in turn bite the dog. Similarly, if a man of low profile cried at a good person, the good person will never speak any thing against him in retaliation.

   .