SPOKEN SANSKRIT-9

SPOKEN SANSKRIT-9

Dr. Durga Prasada Rao Chilakamarthi

dr.cdprao@gmail.com

Lesson- 5/1

शब्दानां बहुवचनरूपाणि-पुंलिङ्गशब्दा:

Plural forms of masculine words

     

Singular             Plural

n      बालक: (boy) --- बालका: (boys)

n      वृक्ष: (tree)--- वृक्षा: (trees)

n      ग्राम: (village)--- ग्रामा: (villages)

n      देश: (country)--- देशा: (countries)

n      पण्डित: (scholar)--पण्डिता: (scholars)

n      अध्यापक: (teacher) – अध्यापका: (teachers)

n      कवि: (poet) ---कवय: (poets)

n      मणि: (jewel) -- मणय: (jewels)

n      गुरु: (preceptor)-- गुरव: ( preceptors)

n      भानु: (sun) - भानव:(suns)

Plural forms feminine words

स्त्रीलिङ्गशब्दानां बहुवचनरूपाणि

           Singular           Plural

n      बालिका (girl) --- बालिका: (girls)

n      महिला (woman) --- महिला: (women)

n      पाठशाला (school)--- पाठशाला: (schools)

n      माला (garland) – माला: (garlands)

n      अध्यापिका  (Lady teacher)–अध्यापिका: (lady teachers)

n      लता ( creeper)   -लता: (creepers)

n      नदी- (river)      -नद्य:( (rivers)

n      वधूः ( bride)      -वध्व: (brides)

Plural forms of neuter words

नपुंसकलिंगशब्दानां बहुवचनरूपाणि

n      Singular           Plural

n      मुखम् (face)--- मुखानि (faces)

n      नक्षत्रम् (star)--- नक्षत्राणि (stars)

n      पुष्पम् (flower)---पुष्पाणि (flowers)

n      पुस्तकम् (book)---पुस्तकानि ( books)

n      नेत्रम् (eye)---नेत्राणि (eyes)

n      चित्रम् (picture)--- चित्राणि (pictures)

n      पत्रम् ( leaf)---पत्राणि (leaves)

n      मित्रम् (friend)--- मित्राणि (friends)

n      सर्वनामशब्दानां बहुवचनरुपाणि

n      Plural forms OF PRONOUNS

n      ते—एते– के?

n      ता:--एता:--का: ?

n      तानि –एतानि– कानि?

n      भवान्—भवन्त:

n      भवती—भवत्य:

n      अहम् –वयम्

                                                                   ******

n      सर्वनामशब्दानां बहुवचनरुपाणि

n      Plural forms of pronouns (masculine gender).

              Singular                                Plural

n      स: बालक: (he is a boy) ---ते बालका: (they are boys)

n      एष: बालक:( this is a boy) --- एते बालका: (these are boys)

n      क: बालक: (who is a boy?)  --- के  बालका: (who are  boys? )

सर्वनामशब्दानां बहुवचनरुपाणि

Plural forms of pronouns (feminine gender)

                                            ता:--एता:--का:?

n      सा बालिका (She is a girl)-- ता: बालिका: (Those are girls)

n      एषा बालिका ( This is a girl) -- एता: बालिका: (These are girls)

n      का:बालिका:? (Who are girls?)  ता: बालिका: (They are girls)

n      ता: का:?  (Who are they?) ता: बालिका: (They are girls)

n      एता: का:? (Who are these?)  एता: बालिका: (There are girls) 

सर्वनामशब्दानां बहुवचनरुपाणि

Plural forms of pronouns in neuter gender

तानि –एतानि– कानि?

            Singular                                          Plural

n      तत्  पुष्पम् (That is a flower)     तानि पुष्पाणि( Those are flowers)

n      एतत् पत्रम् ( This is a flower)     एतानि पत्राणि (There are flowers)

n      तत् किम्? (What is that?)        तानि कानि? (What are those?)

सर्वनामशब्दानां बहुवचनरुपाणि

Plural forms of Pronouns masculine gender

भवान्         भवन्त:

           Singular             Plural

n      भवान् बालक:        भवन्त: बालका:

    (You are a boy) --- (You are boys)

n      भवान् अध्यापक: --- भवन्त: अध्यापका:

     (You are a teacher) --- (You are teachers)

n      भवान् पुरुष:    ---- भवन्त: पुरुषा:

    (You are a man) --- (You are men)

n      भवान् देशभक्त: --- भवन्त: देशभक्ता:

    (You are a patriot)--- (You are patriots)

सर्वनामशब्दानां बहुवचनरुपाणि

Plural forms of pronouns feminine gender

भवती --- भवत्य:

            

            Singular             Plural

n      भवती बालिका--- भवत्य: बालिका:

      (You are a girl) --- (You are girls)

n       भवती महिला          भवत्य: महिला:

     (You are a woman)   (You are women)

सर्वनामशब्दानां बहुवचनरुपाणि

Plural forms of Pronouns I person   

               

अहम् (I)  --- वयम् (we)

n      अहं भारतीय:                                वयं भारतीया:

     (I am an Indian)                     (We are Indians) 

n      अहम्  अध्यापक:                     वयम् अध्यापका:

       I am a teacher)                     (We are teachers)

सर्वनामशब्दानां बहुवचनरुपाणि

Complete list of Plural forms

ते—एते– के

ता:--एता:--का:

तानि –एतानि– कानि

भवान्—भवन्त:

भवती—भवत्य:

अहम् –वयम्

********

Lesson5/3

सन्ति

(asti)    -   (santi)

                                                     अस्ति (is)  सन्ति (are)

       

     Singular                                                    Plural

n      दीप: अस्ति ( Lamp is there)           दीपा: सन्ति (Lamps are there)

n      पाठशाला अस्ति ( School is there)      पाठशाला: सन्ति ( Schools are there)

n      पुस्तकम् अस्ति (Book is there )       पुस्तकानि सन्ति (Books are there)

n      वृक्ष: अस्ति  (Tree is there)           वृक्षा: सन्ति (Trees are there)

n      नदी अस्ति (River is there)            नद्य: सन्ति (Rivers are there)

n      वधू: अस्ति  (Bride is there )           वध्व: सन्ति (Brides are there)

                                                         SANSKRIT SLOKA-4

पक्षिणां बलमाकाशं पातिव्रत्यं तु योषिताम्

दुर्बलानां बलं राजा  बालानां रोदनं बलम्

PakShiNaaM  balamaakaashaM

PativratyaM  tu  yoshitaaM

DurbalaaNaaM  balaM  raajaa

BaalaanaaM   rodanaM  balam

Sky is the strength of birds. Chastity is the strength of women.

King is the strength of weak persons. Weeping is the strength of kids.

n