అభినందన మందారమాల

అభినందన మందారమాల

 శ్రీ గోరస సుబ్రహ్మణ్యాచార్యులు గారి సుందరకాండ వ్యాఖ్యాన౦ 

ఒక సమీక్ష  

డాక్టర్ . చిలకమర్తి దుర్గాప్రసాదరావు

ఒక వ్యక్తి  గొప్పదనం  బయట పడాలంటే దానికి కొంతమంది కారకులు, ప్రేరకులు ఉండాలి . ఈ నియమం రాముని విషయంలో కూడ వర్తిస్తుంది . ఆయనకు ఎవరు ఏ శుభముహూర్తంలో ‘రామ’ అని పేరు పెట్టారో తెలియదు గాని ఆయన కారణజన్ముడు, సార్థక నామధేయుడు అయ్యాడు .  రాముని గొప్పదనం విశ్వవ్యాప్తం అయ్యింది . ఈ లోకంలో ఆ రాముని తత్త్వం ఇద్దరికి మాత్రమే పూర్తిగా తెలుసట . ఒకరు విశ్వామిత్రుడు . రెండవవారు  కైకేయి . అందుకే విశ్వామిత్రుడు యాగరక్షణ అనే నెపంతో రాముని గొప్పతనాన్ని అందరికి చాటిచెబితే కైకేయి వరాలు కోరి అడవులకు నెట్టి రావణసంహారం ద్వారా ఆయన పరాక్రమాన్ని విశ్వవ్యాప్తం చేసింది .  ఆమె సామాన్యవనిత కాదు  అనేక జన్మల్లో చేసిన తపస్సు వల్ల కలిగిన ఆత్మజ్ఞానంచే పవిత్రమైన అంత: కరణ కలిగిన మహనీయమూర్తి . ఆమె లేకుంటే అసలు రామాయణమే లేదు. అందరి రాజుల్లాగే రాముడు కూడ కొంతకాలం రాజ్యం చేసి ఆ తరువాత కాలగర్భంలో కలిసిపోయి ఉండేవాడు.   అందుకే అన్నారొక కవి :

“ రాముని తతత్వ మంతయు కరామలకంబుగ గా౦చువారలీ

భూమిని యిర్వురుండిరి తపోమహితు౦డగు గాధినందన

స్వామియు నైకజన్మసముపాత్త తప:పరిశీలితాత్మ వి

ద్యామహిత ప్రభావహృదయంగమ కేకయరాజపుత్రియున్ “

ఏమిటి ? రామునిలో ఇంత గొప్ప ఉందా అంటే ఉంది . ఆయన సార్ధక నామధేయుడని ముందే అనుకున్నాం .  రామ అనే మాటకు రమయతి ఇతి రామ: అని అర్థం చెప్పుకోవచ్చు. అంటే అందరికి ఆహ్లాదం కలగజేసే వాడు అని అర్థం . అందుకే వాల్మీకి రాముని కొనియాడుతూ సర్వసత్వ మనోహర: అంటారు . ఇక రామ అనేమాటకు రాక్షసమరణ హేతువు అని అర్థం చెప్పుకోవచ్చు . అలాగే రావణ మరణ హేతువు అనే అర్థం కూడ చెప్పుకోవచ్చు . అలాగే రమంతే యోగినో యస్మిన్ స: రామ:  ఎవరి నామాన్ని జపించి యోగులు విగళీతవేద్యా౦తరమైన బ్రహ్మానందాన్ని అనుభవిస్తున్నారో ఆయనే రాముడు . మరో విశేషమేంటంటే

“ రాశబ్దో విశ్వ వచన: మశ్చాపీశ్వర వాచక: 

విశ్వాధీనేశ్వరో యో హీత్యేవం రామ: ప్రకీర్తిత: “  అన్నారు. 

రా అంటే విశ్వం , మ అంటే ఈశ్వరుదు అనిఅర్ధం . మొత్తంమీద రామ శబ్దానికి విశ్వాధిపతి అనే అర్థం వస్తుంది. దీనికి  కూడ రెండు అర్థాలున్నాయి. విశ్వ: అధీన: యస్మిన్ స: విశ్వాధీన: (విశ్వం తన అధీనంలో కలవాడు) అని ఒకర్థం, విశ్వస్య అధీన: ప్రపంచానికి అధీనంలో ఉన్నవాడు  అని మరో అర్థం . ఈ రెండూ  కూడ ఆయనకు వర్తిస్తాయి. ముల్లోకాలకు ప్రభువై యు౦డి కూడ, సామాన్యజనుని  మాటకు లొ౦గి, వశుడై  ప్రాణంతో సమానమైన భార్యను అడవుల పాలు చేశాడు . అటువంటి రామకథ ఆపాత మధురం. అమృతతుల్యం .     

 అందుకే రామకథ ఎందరి హృదయాలను ప్రభావితం చేసిందో  చెప్పనలవి గాదు. ఇంతటి ప్రజాదరణ పొందిన గ్రంథం ప్రపంచంలో మరే ఇతర భాషలలోను లేదు. ముఖ్యంగా భారతావనిలో రామాయణానికున్న ప్రాశస్త్యం మరే ఇతర గ్రంథానికి లేదని చెప్పొచ్చు. గొప్పగొప్ప కవులు, నాటకకర్తలు, కళాకారులు , వాగ్గేయ కారులు రామకథను  ఏదో రూప౦లో  స్పృశించి తాము తరి౦చి లోకాన్ని తరింప చేసినవారే. ఆధునిక కవులలో ప్రముఖులైన శ్రీ విశ్వనాథ సత్యనారాయణగారు రామకథా వైశిష్ట్యాన్ని వివరిస్తూ “ వ్రాసిన రామచంద్రు కథ వ్రాసితివంచనుపించుకో “ అని తమ తండ్రి గారు హెచ్చరించారట . అలాగే ‘దేవతలు అమృతం త్రాగేరు వాళ్ళమీద నాకేమాత్రం అసూయ లేదు . ఎందుకంటే వాల్మీకి మహర్షి అందించిన రామ సత్కథాసుధారసం త్రాగేను అది చాలు నాకు అంటారు .   వారి మాటల్లోనే చెప్పాలంటే :

అచ్చమైన యమృత మమరులు త్రాగినా

రోయి దానికేనసూయ పడను 

పరమ భాగవతుడు వాల్మీకి కృత రామ

సత్కథా సుధా రసంబు గ్రోలి       

ఇక రామనామం యొక్క గొప్పదనం గురించి చెప్పాలంటే ఎన్నో విషయాలున్నాయి ఒకనాడు రావణుడు సభలో ఉండగా  సేవకుడొకడు లోపలికి  ప్రవేశించి మహారాజా ! ఎవరో రాముడట వానరులతో మన లంకానగరంలో ప్రవేశించాడు . ఆయన మిమ్మల్ని యుద్ధానికి ఆహ్వానిస్తూ వర్తమానం పంపించాడు . అది మీకు విన్నవించడానికే వచ్చాను మహారాజా! అన్నాడు . రావణుడికి చాల ఆశ్చర్యం కలిగింది . వాళ్ళంతా సముద్రాన్ని దాటి ఎలా రాగలిగారు ? అని ప్రశ్నించాడు . నాకు తెలీదు మహారాజా! కాని అక్కడ వాళ్ళ మాటలుబట్టి నాకు అర్థమయిందేంటంటే ఆ వానరులందరు ‘రామ’ ‘రామ’ అంటు శిలలు సముద్రంలో పడవేయగానే అవి నీటిపై తేలేయట . వాళ్ళు వారధి నిర్మించుకుని వచ్చినట్లుగా నాకర్థమై౦ది స్వామీ ! అని చెప్పి వెళ్లిపోయాడు. అదివిన్న రావణుని సభలో ఉన్నవారికి రాముని గొప్పదనం అర్థమై౦ది.  అటువంటి గొప్పవ్యక్తిని మనం ఎదిరించి గెలువగలమా! అది అసాధ్యం అనుకున్నారు . వాళ్ళల్లో క్రమక్రమంగా నిరుత్సాహ౦ పెల్లుబికింది  అది గమనిస్తున్నాడు రావణుడు. వాళ్ళల్లో ఉత్సాహాన్ని రేకెత్తించాలి. లేకపోతే నిర్వీర్యులై పోతారు అనుకున్నాడు . కాని ఎలా ?   ఆలోచించాడు . వాళ్ళతో  ఓ సభాసదులారా! రాయిని నీళ్ళపై తేల్చడ౦ పెద్ద పనే౦ కాదు . ఎవరైనా చేయ గలరు  అన్నాడు . వెంటనే సైనికులలో ఒకరు రాజా ! ఆ పని  మీరు చేయగలరా ? అన్నాడు . ఎందుకు చెయ్యలేను అన్నాడు ధీమాగా . ఐతే చేసి చూపించండి అన్నాడు ఆవ్యక్తి . వెంటనే నీరు రాయి తెప్పించారు . రావణుడు ఏదో మంత్రం చదివి నీళ్ళల్లో రాయి విసిరాడు . ఆశ్చర్యం! అది తేలింది . రావణుని పక్షంలో ధైర్యోత్సాహాలు వెల్లి  విరిశాయి.  అందరు రావణునకు నమస్కరించి వెళ్ళిపోయారు . ప్రధానమంత్రి యైన ప్రహస్తుడొక్కడే  ఉన్నాడు . ఆయనింకా ఆశ్చర్యం లోంచి  తేరుకోలేదు . కొంతసేపటికి రావణుని చేరి మహారాజా!  నేనింకా ఆశ్చర్యం నుంచి  తేరుకోలేదు, .మహారాజా! మీరు ఏం చేశారో దయజేసి  నాకు చెప్పండి అని అడిగాడు .దానికి సమాధానంగా రావణుడు ఓ మహామంత్రి ! ఇది చాల రహస్యం ఎవరికీ చెప్పకు . నేను మాత్రం ఏ౦ చేస్తాను . ఆ రామమంత్రాన్నే నేనూ జపించాను అని చల్లగా చెప్పాడు . రామమంత్రం అంత గొప్పది . 

మరో ఉదాహరణ

 అడవిలో కిరాతకులైన  కొంతమంది బందిపోటు దొంగలు ఇలా అనుకుంటున్నారు. “ మేము, అడవిలో స్వేచ్ఛగా సంచరిస్తాం. ధనం, సంపదలు కొల్లగొడతాం. నదులన్నీ ఈదుకుoటూ దాటేస్తాం. మేమెవరినీ లెక్కచెయ్యం, ఎవరికీ భయపడం” ఈ విధంగా వారు చెడ్డబుద్ధితో అసభ్యంగా మాట్లాడినప్పటికి తెలిసో తెలీకో ‘రామ’’రామ’అoటూ  ఆ పరమపవిత్రమైన నామాన్ని ఉచ్చరించడం వలన వారికి ముక్తి లభిoచిందట.   

వనే చరామ: వాసు చాహరామ:

నదీ౦స్తరామ:  న భయం స్మరామ:

ఇతీరయంతోSపి వనే కిరాతా:

ముక్తిం గతా: రామపదానుషంగాత్

ఇటువంటి మహోన్నతుడైన రాముని కథ రామాయణం . ఆ రామాయణమనే హారానికి మణిపూస సుందరకాండ  . ఇది కథా పరంగా , రసపరంగా ఎంతో ప్రాధాన్యాన్ని సంతరించుకుంది.  పరస్పర వియోగ దు:ఖితులైన సీతారాములకు కొ౦త ఉరట కలిగింఛి కథాగమనానికి సహకరించిన ఘట్టాలు ఇందులో ఉన్నాయి . 

ఇక ఈ సుందరకాండను వ్యాఖ్యానించిన  గ్రంథకర్త శ్రీ గోరస సుబ్రహ్మణ్యాచార్యులు గారు నాకు చిరకాల మిత్రులు , సహాధ్యాయి. ఎప్పుడు సాంప్రదాయ బద్ధమైన  తెల్లటి లాల్చీ , పైజమా ధరించేవారు . ‘ విరవపురవాస ! గోరస ! వినుతవేష’ అని మేము ఆయన్ని సరదాగా వేళాకోళం చేస్తూ ఉండేవాళ్ళం . ఆయన  సంస్కృతా౦ధ్రభాషల్లో గొప్ప పాండిత్యం గలవారు . ముఖ్యంగా వ్యాకరణశాస్త్రంలో  సునిశితమైన ప్రజ్ఞాపాటవాలు గలవారు. ఎవరైనా కోపంకొద్దీ ఈ దేశంలోని బాల ప్రౌఢ వ్యాకరణాలను ఎవరికీ కనిపి౦చకుండా దాచేసినా యథాతథంగా సమకూర్చగలశక్తి ఆయనకుంది. ఆయన క్లాసులో ఉంటే తెలుగువ్యాకరణం చెప్పడానికి కొంతమంది అధ్యాపకులే సందేహిస్తూ ఉండేవారు .  ఒకసారి క్లాసులో ఆయన ఒక సందేహం అడిగారు . ఆ సందేహాన్ని ఎవరు తీర్చలేక పోయారు. అందరు సుదీర్ఘమైన ఆలోచనలో  పడ్డారు . సమాధానం రాలేదు. ప్రధానాధ్యాపకులు అది గమని౦చి సందేహం తీర్చడానికి  క్లాసులోకి ప్రవేశించారు. ఎంత ఆలోచించినా సమాధానం స్ఫురించలేదు . అంతే మెల్లగా జారుకున్నారు. ఇక్కడ అధ్యాపకులను కించ పరచడం తాత్పర్యం కాదు . ఆయన అంత నిశితమైన ధీశక్తి కలవారని చెప్పడమే తాత్పర్యం . ఆ తరువాత వేదాంతశాస్త్రంలో కూడ పాండిత్యం సంపాదించారు . తెనుగుదనం ఉట్టిపడే తెనుగువాక్యం వ్రాయడం ఆయనకు వెన్నతో పెట్టిన విద్య . .వారు చేసిన ఈ అనువాదం చాల సహజంగా ఉంది. చదివేకొద్ది చవులూరించే విధంగా ఉంది . వాల్మీకి హృదయాన్ని ఆవిష్కరించేదిగా ఉంది . తెలుగుదనం ఉట్టి పడే వారి రచన ఆబాలగోపాలాన్ని అలరిస్తు౦దనడం ఎటువంటి సందేహం లేదు . వారికి ఆ శ్రీరామచంద్రమూర్తి ఆయురారోగ్యైశ్వర్యాలిచ్చి రక్షించాలని , మరెన్నో ఇటువంటి అమూల్యమైన గ్రంథాలు వారి ద్వార వెలువడాలని ఆశిస్తున్నాను. నాకు అర్హత ఉన్నా లేకపోయినా నాలుగు మాటలు వ్రాయడానికి అవకాశం కల్పించిన వారికి మన:పూర్వక కృతజ్ఞతలు.      

ఇట్లు

చిలకమర్తి దుర్గాప్రసాదరావు

Dr. Chilakamathi Durgaprasada Rao

Reader in Sanskrit (Retired)

3/106, PremNagar,

Dayalbagh, Agra-282005.

Stray Thoughts of Dr. Y. V. Rao 12

Stray Thoughts of Dr. Y. V. Rao   

                                                            Dr. Yerneni Venkateswara Rao

M.Sc., Ph. D

Retired Principal

Akkineni Nageswara Rao College

                                                                                                   GUDIVADA- A.P                                                                                                 yernenivrao@gmail.comh.

Our children did not choose us and we didn’t choose them. They happened to us and we happened to them just as our dreams and dream happenings occur to us. All these just came to pass on their own. Therefore to see these happenings as any more than chance events or encounters and to bestow on these relationships any significance in the shape of special bonds is sheer delusion. Like it or not, all our other relationships are even more tenuous—good and essential as long as they last.

  Dreams often happen. Some dreams are enchanting and some haunting. Just so are our relations with our children. At any given time, some of us happen to have happy, some others unhappy and yet others indifferent relations. Likewise, there are periods in the same life marked by the best of relations as also those plagued by the worst of relations with no apparent reason for either. Why? None knows just as nobody knows why some among us have sweet dreams while some others frightful nightmares, or for the matter of that, why we ourselves alternate between the two. Trying to apportion credit or blame/discredit for the wellness or illness of our relations with our offspring is like affixing responsibility for what happens to one in one’s dreams. However, all dreams dissolve on waking leaving neither pleasure nor pain behind. So should our relations be seen to be what they really are under the microscope of our knowledge and discrimination with no scope left for bitterness and nostalgia.

This does not mean that we should desist from enjoying our happy moments or agonizing over our unhappy moments with our children. Quite the contrary, we should experience both as we can’t but do so as humans but with no trace of attachment or aversion. We should love and lavish affection on our children as also share their joys and sorrows and extend support and sympathy to them in their hour of travails and tribulations, but doing so should not become an obsession lest we should be locked into dependency relations with them and they with us, which is a kind of bondage forged and fortified by each and every bond of attachment we all form with other members of our family consciously or unconsciously. It is therefore imperative to ensure that no bond of love and affection is allowed to fetter/ shackle us. Detachment should be our watchword. So should be the case with each of the other relationships/ bonds we forge outside the family. Irrespective of its being good or bad, incidental or intentional, a relationship is a relationship and it must always be informed with detached love and understanding, kindness and forgiveness. It is the relationships and the underlying trust and faith , that make up human spirit which is what makes us truly human, and the only way we open our eyes to that spirit is through our interaction with other people. In fact, the greatest lesson, the truly significant and supremely important lesson that life offers is connecting to one another through love and compassion, for love and compassion for others is central to being human. Life in the ultimate analysis is connectedness with the society around us, its  the loving relationships that keep life going. After all, it is through such bonds of humanity that tie us all together.  that we express ourselves, learn to help and serve, and evolve and grow morally, ethically and spiritually. In short, we are here to learn and to love and to better ourselves so we may tread the path of enlightenment that leads us from falsehood to truth, from darkness to light and from death to immortality.

 One of the things that we must learn in life is to take things in our stride and move on. To get stuck in life bemoaning our loss or beguiled by our luck is worse than useless. For then, we not only not profit from the present moment but also foreclose our doors of opportunity to evolve and grow spiritually for ever. Living, after all, is like a journey involving a lot of travelling and only those who are used to travelling know how to move on and reach for the distant horizons. Life flows majestically undeterred by those that stand in its way and unmindful of those that keep pace with it but always affording bountiful opportunities, some hidden, others obvious, to learn, to love, to forgive and to grow.

  The vicissitudes of life, after all, illustrate how time smoothes some paths while spiking others, closes off some windows of opportunity while opening up others, and how identities and relationships are fluid, situation ally negotiated constructs, and not really tied to places and people in an problematical way. While we make our efforts to tide over difficulties, we shouldn’t forget or underestimate the role, the big role life plays and should never- not even when faced with the most formidable challenges—lose hope and courage, the twin wheels of life that keep it going in times of adversity , and the wings of flight that keep it soaring at other times. For all such ups and downs are but learning exercises for self-improvement and tests to assess our progress set by life as part of its endeavor to school us to excel ourselves by breaking our own records rather than real obstacles in our evolutionary path. For a man who is prepared to walk that extra mile, no distance is too long to cover and no goal is too far to reach.

  Death, the ultimate destroyer, anyway destroys/demolishes the superstructure of relationships we build around ourselves all through life. If our knowledge and wisdom can sever some of these illusory bonds of attachment and aversion early on in life, won’t death’s task become that much easier and our release from the bondage of life that much happier? Our scriptures highlight a few of the particularly tough ones viz attachment and clinging to one’s son, wife , home, wealth and worldly pleasures. So any serious effort towards this end /goal must begin with the task of freeing ourselves from the fear of death by severing some or all of these bonds by consciously cultivating an attitude of detachment, even indifference to them. Just as surgery restores physical health, so does breaking bonds, especially the more entangling ones, help gain spiritual health. However much we fear, detest, denigrate and try to runaway from death, but for it how much more burdensome and oppressive will life become as age advances bringing in its wake disease, decrepitude, disabilities and other debilitating infirmities? Won’t we then begin to fear, despise and desire to escape from life itself, and cheerfully embrace death instead? Death, after all, is over quickly.

  Ironically, isn’t it death that makes life so invaluable in the first place by constantly reminding us, albeit subliminally of our evanescence/ephemeral and transitiveness and of the imperative need to optimally use every moment of our allotted span to learn appropriate lessons—lessons in compassion, tolerance, detachment, forgiveness, love , sympathy, dispassion, desire less action, philosophical complacency, cultivation of finer sensibilities and suppression of baser instincts etc—from each of our relationships and evolve and grow in tune with the cosmic evolution. That life is but a brief interlude between two unknowns is a self-evident truth. Who we were, and how and where we were before we plunged into this life is a mystery; what we would be and how and where we would be after we fly away from it is another big mystery. Be that as it may, wisdom lies in making the most of one’s existence, however transient it be, instead of throwing it away as a thing of no consequence because it is brief as most are wont to do. To launch on a good and great enterprise, it is never too late nor the unfinished enterprise a failure, for in great enterprises even to fail is glorious.

  In the ultimate analysis, every life is a learning opportunity and every relationship a means to avail of that opportunity by practicing detached love, compassion and forgiveness, the keys to spiritual progress and final redemption.

                                                                          <><><>

श्री मल्लंपल्लि सुब्रह्मण्यशर्मणा कृता गुरुस्तुति:

श्री मल्लंपल्लि सुब्रह्मण्यशर्मणा कृता गुरुस्तुति:

Sri Mallampalli Subrahmanya Sarma

 

Sri Mallampalli Veereswara Sarma, is a great scholar under whose tutelage thousands of Students studied Bhashapraveena and other courses of oriental learning. He is a great teacher, scholar as well as a poet. He is an embodiment of knowledge; popularly known as Pumbhavasaraswathi the Goddess of learning (Saraswathi) appeared in male form.   He served many academic institutions in various capacities such as lecturer, principal, member of Academic council, chairman of the Board of Studies and so on. He authored many kavyas in Telugu and Sanskrit. Uttaranaishadham ఉత్తరనైషధం , Uttamamanusambhavam ఉత్తమమనుసంభవం and Kanchikhandam కాంచీఖండం are the mahakavyas composed by him.   Sri M. Subrahmanya Sarma, his son is also a great scholar who composed some poems in praise of his father. Sri Veereshwara sarma garu, being a great devotee of Lord Siva, left his physical body and attained heavenly abode on the auspicious day of Mahasivaratri.

1. यो पूजयेत्सर्वकवीन् कविभिर्यश्च पूज्यते |

तमाराध्य गुरुं शान्तं वीरेश्वरमहं भजे ||

(యో పూజయేత్ సర్వకవీన్ కవిభిర్యశ్చ పూజ్యతే

తమారాధ్య గురుం శాంతం వీరేశ్వరమహం భజే)

2. उर्वशी कांक्षितश्चापि यो भवेन्निर्जितेन्द्रिय:  |

मनस्सं ध्यातगौरीशं वीरेश्वरमहं भजे ||

ఊ ర్వశీ కా౦క్షితశ్చా పి యో భవేన్నిర్జితే౦ ద్రియ:

మనస్సంధ్యాత గౌరీశం వీరేశ్వరమహం భజే

3. श्री सूर्यकान्तकविता भानु संतति राजितं

संतोषित सुहृद्बन्धुं  वीरेश्वरमहं भजे

శ్రీ సూర్య కాంత కవితా భాను సంతతి రాజితం

సంతోషిత సుహృద్బంధుం వీరేశ్వరమహం భజే

4. वृद्धभक्ति: शिष्यभक्ति: येन द्वे धनभाविते |

मुनिपुङ्गवचित्ताचित्ताढ्यं वीरेश्वरमहं भजे ||

 వృద్ధ భక్తి : శిష్య భక్తి : యేన ద్వే ధనభావితే

మునిపు౦ గవ చిత్తాడ్యం వీరేశ్వరమహం భజే

5. कवितादेहजीवन्तं पुण्यकीर्तिविभासितं |

विद्यार्थिचातकाम्भोदं वीरेश्वरमहं भजे  ||

 కవితాదేహజీవంతం పుణ్యకీర్తి విభాసితం

విద్యార్థిచాతకామ్భోదం వీరేశ్వరమహం భజే

6. शिवाङ्कितमहाभक्तं पितृपुत्रविभासितं |

कुलीनं पण्डितं धन्यं वीरेश्वरमहं भजे ||

శివా౦కిత మహాభక్తం పితృ పుత్ర విభాసిత౦

కులీనం పండితం ధన్యం వీరేశ్వరమహం భజే

7. प्राप्तगौरीशकारुण्यं मान्यमानितमानसं |

समानं सुखदु:खेषु वीरेश्वरमहं भजे ||

 ప్రాప్త గౌరీశ కారుణ్యం మాన్యమానిత మానసం

సమానం సుఖ దు:ఖేషు వీరేశ్వరమహం భజే

8. पण्डितं परमोदात्तं  पितरं त्यागशीलिनं |

कविताप्रणीतमीशं वीरेश्वरमहं भजे ||

 పండితం పరమోదాత్తం పితరం త్యాగ శాలినం

కవితాప్రణీతమీశం వీరేశ్వరమహం భజే

9. विद्यादान समायत्तं सौहार्द्रं छात्रसन्ततौ |

    पवित्रानर्घ नियमं  वीरेश्वरमहं भजे ||

 విద్యాదానసమాయత్తం   సౌహార్ద్రం ఛాత్ర సంతతౌ

పవిత్రానర్ఘనియమం వీరేశ్వరమహం భజే

10. कविताश्री कोटिगुण प्रवर्धित गुरुन्नतिं |

महाव्रतं सुचरितं वीरेश्वरमहं भजे  ||

కవితాశ్రీ కోటి గుణ ప్రవర్దిత గురూన్నతిం

మహావ్రతం సుచరితం   వీరేశ్వరమహం భజే

౨౮-౦౮ ౭౮  మల్లంపల్లి సుబ్రహ్మణ్య శర్మ చే వ్రాయబడినది .

కృష్ణాష్టమి .

मम गुरो: पुत्रेण श्री मल्लंपल्लि सुब्रह्मण्यशर्मणा स्वपितरं संस्मरन् कृष्णाष्टमी पर्वदिने (२८-८-७८) विरचिता एषा स्तुति: ||  

   

 

   

The delectable and the doable ( Dr. Y. V .Rao)11

The delectable and the doable

                       Dr. Yerneni Venkateswara Rao

M.Sc., Ph. D

Retired Principal

Akkineni Nageswara Rao College

GUDIVADA- A.P

                                                                                                 yernenivrao@gmail.comh.

We all have kith and kin and near and dear ones of whom we love one or two no less than we love ourselves/lives. Likewise, we all live by certain ethical and moral values and principles of which we love one or two more than we love our lives. If ever we are forced to weigh them in a balance and make a choice , it will be a tragedy of the first magnitude –for those few surviving members of the fast dwindling tribe or species that go by the name of men of integrity.

Sri Rama, being the most outstanding example , torn as he was by the conflicting demands of a conscientious and concerned monarch , on the one hand and a loving and understanding husband on the other , soon after he ascended the throne of Ayodhya as a culmination of the long delayed fulfilment of the hopes and desires of its citizens, and on the very eve of a much awaited unfoldment of their dreams and aspirations in the realm of reality.

  Finally, he was constrained to banish his peerless spouse of sterling character from his palace bowing to the dictates of public opinion, ignorant and ill informed though it was.

B2 -47

Anything in excess is to be avoided like plague , for even such a virtue as gratitude turns into a deadly vice when in excess as when a man tries to be grateful to someone at the cost of his honour and a woman at the cost of her chastity.

B2-48

We are prone to be swayed by life’s many ups and downs often letting success push us into complacency or failure into despondency , either event foreshadowing our premature exit from the stage of life .What is needed is to keep or values constantly burnished so they may serve as lights/lamps of hope urging us ever onwards and ensure that our sense of direction ever remains unimpaired so we may not deviate from our path by losing sight of our goal, and keep on striving until we attain it(till we reach it)

B2-49(b3-33)

We seem to be passing through strange, nay, downright crazy times. Some parents, specifically the nouveau rich, that too the male of the species, refer to their sons in anything but deferential terms as if they are talking about the Pope instead of in normal paternal terms as is their prerogative, even in informal casual conversations. Whether they really mean to be so deferential or are only conveying a subtle message that others be as deferential to their sons is a moot point. This phenomenon being more prevalent among parents of sons of marriageable age- eligible bachelors- the needle of suspicion points in most cases to the latter alternative. As against / counterpoised to these are some sons who are so conscious of their newly acquired status and image as to treat their parents , especially if they are of humble origins or lowly attainments or both, as anything but an avoidable nuisance and desist from making any mention of, or reference to them , at all , as if they arose from nowhere like the mythical creatures known as ayonija sambhavahor swayambhuh.

 Is there any need for raised eyebrows if sons of such clever parents turn out to be such weird sons who, with the passage of time , move on to be in the shoes of such queer parents of the next generation reversing their roles, and the theatre of the absurd goes on ad infinatum?

 Can cynicism sink lower or hypocrisy rise higher?

B2 -50

The tragedy of life is while man always wants to see the back of his troubles , they always love to accost him face first with a far greater success rate to their credit than his, and on the few occasions, on which they settle for seeing his back rather than his face , creased with worries, they do so looking over his shoulders and breathing down his neck. Front or back, troubles are troubles and the best and only way to deal with them is to stare them straight in the face and grapple with them head on, and better still , be done with the whole thing once and for all.

B 2-51

I am no less than anyone, who thinks he is great, and no greater than anybody , who thinks he is small, but always consider myself far humbler than he , who is truly great in mind and spirit, and humble in mean and manner.

B2-52

Ordinarily, truth and falsehood are as distinct as day and night, but in extraordinary times- or are they absurd/anomalous times?—like ours when falsehood uttered loudly enough is believed to be the truth , truth appears to have lost out to untruth. The fact, however , is that truth needs no props like popular belief or public acceptance and acclaim for its survival, for, it is the basis /substratum of all that is including even falsehood.

  The few brave and courageous ones among us have the intrinsic ability to instantly recognize the truth and steadfastly hold on to it while the vast majority is revelling in the quagmire of untruth and falsehood.

B 2-53

Any relationship is meaningful and significant in proportion to the coherence and harmony the two partners bring to bear on it.

  A mature relationship is more a full-fledged dance of quiet joy and ecstasy that the two spontaneously choreograph to lend charm and beauty to each others every movement and carry through with grace and elegance, a visual feast replete with cautiously chiselled postures, fluid movements , rhythmic steps and subtly nuanced expressions than a mere tango or samba , the gentle and joyous dance forms comprising rhythmic and fluid movements that the two do consciously gliding past the possibility of mutual hurt due to treading of each others toes or a whirling waltz the two perform in gay abandon in an ambience of joie de vivre unmindful of the consequences of tripping over each other as they have a gala time with spirits touching new highs or even the jiving and jigging of the rollicking pairs of the young and the pretty , the guys n gals, to the tunes of popular hits or chart busters being belted out by their favourite singers as part of the entertaining fare presented to the fun loving audience which usually laps up every bit of each such presentation as the most pleasing musical experience in pubs filled with billowing smoke rings.

B2-54

Truth has unexpected ways of asserting itself in totally unexpected places when it is least expected. Trying to play with truth is like playing with fire- a foolish misadventure fraught with catastrophic consequences. So , how much more natural and wiser will/would it be to walk always in the shadow of truth rather than trying to shove truth into our shadow, however long and dark it be?

B2-55

There is nothing like a perfect solution to any problem in life, for if anything is perfect it brooks no problem at all. So we have to make do with good pragmatic solutions or at best, those that are tinged with excellence in actual practice. However, what appears to be an excellent solution in a certain context can easily turn into an intractable problem in a different situation/context. This happens all the time as revealed by even a wee bit of reflexion.

  One who waits for perfect solutions, instead of moving ahead with the best available under the circumstances is condemned to live a life of futility groaning under the weight of unsolved problems.

B2-56

Freedom of speech is precious but speech is free and talk cheap unless you are a liar.

B2-57

“I do not want my house to be walled in on all sides and my windows to be stuffed. I want the cultures of all the lands to be blown about my house as freely as possible. But I refuse to be blown off my feet by any.” – Mahatma Gandhi

There are far too many things going wrong in this country at the moment. I don’t like many of them, I positively detest some and I abhor a few. However, that is not reason enough for me not to like this blessed country of ours. So I like it, not only like it but actually love it in spite of everything as I have always done, for I am a congenital/ compulsive lover of this noble land.

  Things go wrong and they can always be set right and set right they certainly will be sooner than later. Then I can’t travel back all that distance in time and wash my psyche of its sin of disliking my mother land now, that too for the inadequacies and indiscretions of my fellow-beings, if at all , I dislike it now or ever.

More fundamentally , I was born in this country , I have lived most part of my life here, drawn my sustenance from its soil, deduced my value system from the study of its epics and philosophy, formulated my world view on the basis of its culture, heritage and civilization, shaped my character and individuality from my knowledge of its heroes and fashioned my personality from my interaction with its many good souls, found the seeds of my spiritual aspiration in the fields and parks, forests and orchards, hills and dales and groves and gardens of its ancient wisdom, and derived solace from the fruits and flowers there of as also from the many spiritual insights and truths about the ultimate reality revealed by its saints and sears of the more recent times while at no time denying myself the privilege and pleasure of wafting in the elevating breeze of enlightenment gently blowing through every window and door of my humble abode from all climes and times. In short, I am what I am because I am Indian. With such huge debt to be redeemed, how can I turn my back on India and disown my Indianness even if the prospects of settling down in other lands are far too tempting to resist and the opportunities far too alluring to ignore and still be myself?

If anyone born, nurtured and groomed to be someone here allows himself to be swept off his feet by the gales of material prosperity and affluence of other lands, and commits the further foul mistake of disowning his Indianness , I feel pity for the ungrateful wretch. Needless to say, I detest the cur who not only disowns India but also despises everything Indian, and worse still, displays his contempt as if it’s a badge of modernity and honour in season and out of season.

  I only know how to keep on doing my bit to ameliorate the present conditions in the society around me and the country in general, and I do it gladly and unreservedly not in return for what I get but because of what I am- an Indian first , an Indian second and a world citizen next.

  Yet, to be honest, I must confess that I too despair over certain goings on in our country, even as I love her, adore her and pride myself on being her son.

B2-58

If one refrains from retaliating a rude remark, slight or insult in the same coin out of compulsions of the moment like fear of losing one’s present advantages or future gains, it is nothing more nor less than an act of quid pro quo or a commercial decision; to do so out of conviction born of higher human values and principles that it is the right thing to do is a true mark of one’s superior upbringing and culture.

However, it is not unoften that deliberate attempts are made to palm of commerce as culture.

B2-59

If one had raised one’s children with due care and concern in an environment of lived values and principles imbued with love and understanding and illumined by knowledge and wisdom, they should naturally ‘be learned and pious and would repay to one’s age what their childhood had received.’(Dr Johnson)

  If they are otherwise one must look within for possible reasons and causes instead of rushing to fault them.

B2-60

 Middle age is that vantage period in life that gives one the dual advantage of the power of perception of the glimmer of youth’s bright vivifying radiance on one side and the quiet glow of the illuminating brilliance of the wisdom of age on the other. The knowledge , maturity and discernment accruing from the later and the power , courage and strength flowing from the former complement and reinforce each other , and together make it the ideal stage of life for the realization of Henri Etienne’s fond hope and sweet dream : “If only youth knew , if only age could.”

B2-61

Life is not only the few seemingly important decisions we take and things we accomplish but the millions of small and apparently insignificant things we do, and all those joys as well as careworn moments we share with our loved ones. To think that the question of choice arises only in important matters while the rest does not matter is basically wrong and patently absurd , for life being essentially an integral whole brooks no such compartmentalization, and every transaction we make in life , irrespective of its nature, has its own significance and relevance in it. Those that mistake the few important things for life itself are like generals who concentrate the best part of their military might, strategic wisdom and martial skills in fighting a few select battles leaving the war to be waged by the lieutenants. It is no doubt important to win a battle but more important is to win the war, even if a few battles are lost, for a war is waged on many a battle field, big and small , involving successes and failures, which together decide the ultimate victory or defeat in war. To be mindful of a few important engagements in select theaters of war rather than the whole war is to mistake the part for the whole- an absurd stance with all its attendant calamitous consequences. Just so should life be lived whole , not some select parts of it. Even though the contrary appears from the point of view of efficiency to be a good tactical move, it is in fact a bad strategic step/blunder. For, at times, an innocuous word , a casual gesture, an innocent deed or an inadvertent silence, ours or our partner’s, pertaining to those aspects of life that are relegated to the less important category and hence given less attention may lead to unforeseen consequences that change the whole course of our life in undreamt of ways.

  None can ever afford to take anything for granted in life with impunity for one should live life as an impeccable warrior, ever alert and always ready to defend oneself and one’s cause, steadily moving towards one’s cherished goal.    

                               

                                                         ********