Thursday, November 7, 2024

కవితలపల్లకి (కవితా సంపుటి) రచయిత: శ్రీ వోలేటి నరసింహారావు అభినందన by Dr. Chilakamarthi DurgaprasadaRao,


 కవితలపల్లకి

(కవితా సంపుటి)

రచయిత: శ్రీ వోలేటి నరసింహారావు

 

అభినందన మందారమాల

Dr. Chilakamarthi DurgaprasadaRao,

3/106, Premnagar, Dayalbagh, Agra.

 

ఉదయంతు శతాదిత్యా: ఉదయంత్విందవశ్శతం

న వినా కవివాక్యేన  నశ్యత్యాభ్యంతరం తమ:

అన్నారు మన పెద్దలు . వందలకొలది సూర్యబింబాలుదయించొచ్చు,  వందలకొలది  చంద్రబింబాలుదయించొచ్చు. కానీ మానవుని హృదయాంతరాళాల్లో దాగిన  అజ్ఞానమనే చీకటి కవి మాటలవల్ల మాత్రమే తొలగుతుంది. మరో మార్గం లేదు. అంటే వందలకొలదీ సూర్యచంద్రులు చెయ్యలేని పని కవి తన కలం(సిరాబొట్టు)తో  సాధిస్తాడు . అందుకేనేమో A drop of ink makes a hundred million think అన్నారు .  సాధారణంగా కవి తలలో ఉన్న భావాలే కవితలరూపంలో  బయటికొస్తాయని పెద్దలు చెబుతూ ఉంటారు. ఇక శ్రీ వోలేటి. నరసింహారావుగారు ఆధునిక కవులలో ఒకరు. ఈయన ప్రముఖ హోమియోవైద్యుల్లో కూడ ఒకరు. అటు మందుల ద్వారా మనుషుల శారీరక అనారోగ్యాన్ని , ఇటు కవితల ద్వారా మానసిక మాలిన్యాన్ని తొలగించగల  సవ్యసాచి.

శ్రీ వోలేటివారి వంశం సాహిత్యరంగంలోను ,  కవితారంగంలోను  ఎంతో ప్రసిద్ధి వహించిందనే సంగతి సాహిత్యలోకానికంతా తెలిసిందే . జంట కవులుగా ప్రసిద్ధిపొంది, ఆంధ్ర దేశాన్ని రసప్లావితం చేసిన వేoకటపార్వతీశ్వరకవులో శ్రీ వోలేటి పార్వతీశంగారొకరు, రెండవ వారు శ్రీ బాలాంత్రపు వేoకటరావు గారు . వారిరువురు తమ కవితా సౌరభాలతో  అఖిలాంధ్రదేశాన్ని ఉర్రూతలూగించారు. . ‘అచట పుట్టిన చిగుఱురుకొమ్మైన చేవ’ అన్నట్లుగా ఆ వంశంలో జన్మిచిన నరసింహారావుగారు రసవత్తరమైన ఎన్నో కవితాఖండికలను సాహిత్యలోకానికందించడం  తెలుగువారికందిన  మరో అదృష్టం.  వీరు తెలుగులోనే కాక ఆంగ్ల, హిందీభాషల్లో కూడ మరెన్నో కవితలను  వెలయించారు. ఈయన సాహిత్యకృషి ఒక ఎత్తైతే  హోమియోవైద్యశాస్త్రంలో వీరు రచించి  ముద్రించిన గ్రంథాలు మరో ఎత్తు .

ఇక వీరి కవితాస్రవంతిలో ‘మేలు కొనుమా’  ‘జ్ఞాన భండారం’ ‘తపన’ , ‘ప్రేమ’ ‘ఉద్యమం’, 1991, మామగారి ఆకస్మికమరణం, పొదుపు, వారసత్వం, బాలల ఆవేదన, ఆరతి, నా ఎద ఒక గుడి, ఆత్మార్పణం, బాల్యం , ఓ యువత , వసంతకోయిల , సేవ, వారసత్వం, వాస్తవమ్ము, విరహం, శేషప్రశ్న , ప్రేయసి, నేను నిన్ను తల చాక, చందమామలో మచ్చ, ఆటం బాంబు శాంతి ఆత్మలోశాoతి, ప్రణయమనేది ఒకవిత్తు,  మొదలైన శీర్షికలతో కవితలు కనిపిస్తున్నాయ్. ప్రాచీన కవితారీతులకు సంబంధించిన గణబద్ధమైన, కవితాగుణబద్ధమైన రచనలు కూడ కనిపిస్తున్నాయి.

 

స్థాలీపులాక న్యాయంగా కొన్ని కవితలు పరిశీలిద్దాం .

 

1.                  ‘మేలుకోనుమా’ అనే కవితాఖండికలో సంతులవాణి ప్రకటమైoదని, శక్తిహీనులైన జీవులకు నిజమైన భక్తిద్వారాలు తెరుచుకున్నాయని, మేలుకొమ్మని హితబోధ చేశారు.      

2.                    “జ్ఞాన భాండారం “ అనే కవితలో సంసారసుఖంకోసం పశువులా ప్రవర్తిం చవద్దని, నీలోదాగియున్న ఆత్మసుఖాన్ని మేల్కొల్పి ఫలితం పొందమని ఉద్బోధించారు.

“ఆత్మజ్ఞానం పొంది పరమాత్మ దర్శించు నరజన్మమందుకే నరుడా!” అని స్పష్టం చేశారు.   

చైతన్యరహితమైన వస్తువులు శాశ్వతమైన సుఖాన్ని  ఇవ్వలేవని ఆత్మసుఖమే గొ ప్పసుఖమని అది సద్గురువు అనుగ్రహం వల్లనే కలుగుతుందని   స్పష్టం చేశారు.

3.                  ‘తపన’ అనే ఖండికలో తాను వట్టి కోరికల పుట్టనని తనకు దర్శనభాగ్యం కలగ జెయ్యమని భగవంతునకు మొరపెట్టు కున్నారు.

4.                  ‘ప్రేమ’ అనే కవితలో ప్రేమ విశ్వానికి కేంద్ర బిందువని, అది దివ్యమైనదని, అదే సత్యమని చెప్పడం ద్వారా ప్రేమయెక్క గొప్పదనాన్ని చాటి చెప్పేరు.

5.                  ఉద్యమం అనే కవితలో మనిషి ప్రయత్నం చేస్తే ఎన్ని అడ్డంకులైనా అధిగమించి లక్ష్యం చేరుకోగలడని ఎన్ని ఆటంకాలెదురైనా ప్రయత్నం మానకుడదని “పడుతూ లేస్తూ ఉన్నా ప్రయత్నం మానకు” అని హితం చెప్పారు.  .

6.                  మరో కవితలో “జననం నీది కాదు మృత్యువు నీది కాదు మధ్యస్థ జీవితం మాత్రం నీదని “ చెబుతూ నీ జీవన దృక్పథానికి ప్రేమ ఓజస్సు కావాలని ప్రేమను జీవన సౌoదర్యహేతువుగా వర్ణించారు.

  రచయిత రాధాస్వామి సంప్రదాయాను యాయి కావడం వల్ల ఆ సిద్ధాంత సారాంశాన్ని ఒక మాటలో వివరిస్తూ “దొరకె నీకు నరశరీరము, స్వామి యిలలో వెలసి యుండగ’ అనే మాటల్లో సంక్షిప్తంగా   మానవుడే మోక్షార్హుడని , సద్గురువే మోక్షప్రదాతయని స్పష్టం చేశారు.

7.                   ఒక ఖండికలో “నా కులము మిన్నని

టెక్కు చేసెదవు నేడు పోయిన

రేపు రెండు

నిన్ను తలచు వారెవరురా” అని  కులదురభిమానాన్ని మృదువుగా దుయ్యబట్టారు.       

‘పొదుపు’ అనే కవితలో పొదుపు  చెయ్యడం సౌభాగ్యానికి , వ్యర్థం అనర్థానికి దారి తీస్తుందని వివరించారు.

‘వారసత్వం’ అనే కవితలో  ఏకత్వంలో భిన్నత్వం, భిన్నత్వంలో ఏకత్వాన్ని

మన సంస్కృతిగా అభివర్ణించారు.

‘బాలల ఆవేదన’ అనే ఖండికలో బాలలను జాతిప్రగతికి ముఖ్యులుగా వర్ణించారు. అతి ప్రేమ మాకొద్దండీ, అతి క్రోధం భరించ లేమండి , తగు శ్రద్ధనే చూపండి.

ప్రేమముర్తులుగా నిలపండి  అని పిల్లలే పెద్దలకు హితబోధ చెయ్యడం ఈ కవితలో విశేషం .

‘ఆరతి’ అనే ఖండికలో భక్తి అనే వత్తితో ప్రేమ అనే జ్యోతిని వెలిగించాలని  హితం పలికారు.

‘నా ఎద ఒక గుడి’ అనే ఖండికలో ప్రేమ జీవకోటిని పెరగనిస్తుందని ద్వేషం జీవకోటిని తెగటారుస్తుందని ద్వేషాగ్ని తెగటార్చి ప్రేమాగ్నిని  రగుల్కొల్పమని హెచ్చ రించారు.

‘ఆత్మార్పణం’లో  లోకోపకారం కోసం ఆత్మార్పణ చేసుకునే  మబ్బుల్ని మహాత్ముల హృదయాలతో పోల్చడం కవి ప్రతిభకు ఒక నిదర్శనం.

మేఘం వర్షంతో కరుగుతుంది మహాత్ముడు దయావర్షంతో  కరిగిపోతాడని వర్ణించారు. ‘బాల్యం’ అనే కవితలో ‘బాల్యమా! బాల్యమా! ఒక సారి తిరిగిరా

అంటు బాల్యాన్ని హద్దులులేని ఆకాశాగంగతో పోల్చడం మనోజ్ఞమైన భావన.    

 

 ‘యువత’ అనే కవితలో యువత పురోగమనానికి యోగ్యతాపత్రమని చెప్పడం  చాల బాగుంది. ‘వసంతకోయిల’లో వసంతానికి కోయిలకు అవినాభావాన్ని చెప్పడం సొగసుగా ఉంది.

‘సేవ’ అనే కవితలో సేవ కర్మఫలాన్ని విచ్ఛిన్నం చేసి భగవంతుని దరికి చేరుస్తుందని ఉద్బోధించారు. వారసత్వం

సేవఅనే కవితలో  “ఉషారుగా ఉండవలసిన వయస్సులో

ఉసూరుమంటూఉంటావెందుకు ?

నిషా కావలసిన వయస్సులో

విషాదాన్ని పాతరెయ్యి  అనే మాటలు;

చిక్కని ఇక్కట్ల వడిలో

చేజారిన ముచ్చట్ల ఒరిపిడిలో

జీవిత చరమాంకపు బడిలో

బాల్యజీవితపు ఓనమాలు

దిద్దుకోవాలనుంది

 బాల్యమా ఒక్కసారి తిరిగిరా. అంటారు.

ఇలాగే ప్రతి కవిత ఏదో ఒక ప్రత్యేకతను సంతరించుకుంది.

ఇంతటి ప్రతిభాపాటవాలున్న వీరు సామాన్య వ్యక్తిగా మనమందు మసలడం చూస్తే “కొండ అద్దమందు కొంచెమై యుండదా! “ అన్న మన వేమన్న మాట అక్షరాల నిజమనిపిస్తుంది.   వీరి కలం నుంచి మరెన్నో సమాజహితమైన కవితలు వెలువడాలని ఆ నేర్పును , ఓర్పును, కూర్పును వారికి  భగవంతుడు ప్రసాదించాలని కోరుకుంటూ నా మనసులోని ఈ నాలుగుమాటలు చెప్పే అవకాశాన్ని నాకు కల్పించిన వారికి కృతజ్ఞతలు చెప్పుకుంటూ......

డాక్టర్ . చిలకమర్తి దుర్గాప్రసాదరావు

9897959425.

 

 

   


LET POETRY BE GLORIOUS AND VICTORIOUS Dr. Chilakamarthi Durgaprasada Rao

LET POETRY BE GLORIOUS AND VICTORIOUS 

 Dr. Chilakamarthi Durgaprasada Rao

उदयन्तु शतादित्या: उदयन्त्विन्दव: शतम्

न विना कविवाक्येन नश्यत्याभ्यन्तरं तम:          

Let a hundred suns dawn. Let a hundred moons dawn. But the darkness in the form of ignorance hidden in the inner hearts of human beings is dispelled by the words of poets alone. Such is the power hidden in the words of a poet. While describing the power of the words of poets   

Byron speaks.  

But words are things and a small drop of ink

Falling, like dew upon a thought, produces

That which makes thousands, perhaps millions think.

(Don Juan, canto III, st.88.

There is a charm in poetry. It is the poetic spirit that penetrates the heart. Such poetry lifts the heart, elevates the mind, takes the soul to higher and higher regions inspiring it, energizing it, putting a new message and determination in it.

Coming to the present, the poetry of Sri Volety NarasimhaRao is endowed with all these characteristics. He is not only a poet but also a homeopathic physician and above all a great humanist.

He is a person who writes to uplift society with his sublime thoughts. But not for name and fame.

Every line of his work speaks of his clarity of thought. He is a writer having fore - sight far- sight as well as in-sight.

It is well known that the clan of Voleti is known for scholarship and creative writing. Sri voleti Parvateesham and Balantrapu Venkata Rao jointly produced a great deal of literature in Andhradesa. They are prominently known as Venkataparvateesha kavulu. Their literature is not only luminous but also voluminous. Inheriting the poetic talent of his predecessor’s Sri Narasimha Rao composed many poems in three languages. We normally come across people who know three or more languages but rarely come across those who compose poetry in three languages. Sri narasimharao is one of those exemplary personalities who authored many literary gems in English, Hindi, and Telugu.   Creole, earn while learn, work is worship etc. are his writings.

In “Earn While Learn “he advises everyone to earn discipline and moral values for individual, familial, societal, and national development.

In the poetry “work is worship” he describes work as very essential in making life very progressive and purposeful. He went to the extent of saying that work is love, work is wine, and work is Bouquet. 

In the poem “Credle “he describes the unnecessary aspirations in human life throughout every stage and suggestively advises us to serve the saints i.e., the enlightened people for redemption of worldly entanglements. Many more literary pieces are to his credit. Thet are left to the imagination of the readers. Normally it is said that the nature of a writer is expressed through his writings. We can estimate the noble qualities of the writer through this poetry.       

I am sure that more literary gems will roll out of his pen in future, let the poetry of Dr. V. NarasimDarao be glorious and victorious.

                      <><><><><>

 

 


శనగపల్లి వారి వివేకానందుడు కావ్యసమీక్ష Dr. Chilakamarthi. Durgaprasada Rao

 

శనగపల్లి వారి  వివేకానందుడు

కావ్యసమీక్ష

Dr. Chilakamarthi. Durgaprasada Rao

3/106, Premnagar, Dayalbagh, Agra.

9897959425

dr.cdprao@gmail.com

 

 

స్వామి వివేకానంద అనే పద్య కావ్యాన్ని  శ్రీ శనగపల్లి సుబ్బారావు గారు రచించారు. ఈయన ఒంగోలు వాస్తవ్యులు. బహు భాషాకోవిదులు,  బహు గ్రంథకర్త , కవి, విమర్శకులు , గ్రంథాలయోద్యమసేవానిరతులు, సాంఘిక సాంస్కృతిక సేవాభిలాషి. ఈయన ఆంధ్ర , ఆంగ్ల , హిందీ భాషలలో ప్రవీణులు. వారు ఈ కావ్యాన్ని శ్రీ వెలగా. వెంకటప్పయ్యగార్కి అంకితం చేశారు. స్వామి వివేకానంద  151 పద్యాలతో కూడిన రసవత్తర మైన  ఖండకావ్యం.  ఈ కావ్యం యొక్క ప్రథమ ముద్రణ ప్రతులన్నీ ఆనతి కాలంలోనే అయిపోయాయి. మరల రెండవ పర్యాయం ఈ కావ్యాన్ని ముద్రించారు. ఈ గ్రంథం  రాసిలో చిన్నదైనా వాసిలో మిన్న.  పండిత ప్రకాండులు  (తెలుగు శాఖాధ్యక్షులు సి.యస్ .ఆర్ శర్మ కళాశాల , ఒంగోలు) శ్రీ యుతులు మల్లెల వేoకట సుబ్రహ్మణ్య శర్మగారు, మధురకవి మల్లవరపు జాన్ గారు, విద్యావాచస్పతి, మహామహోపాధ్యాయ , సాహిత్యాచార్య , మహాకవి మార్తాండ, వేదాంత పారీణ, కళాప్రపూర్ణ బిరుదాంకితులు శ్రీ శివశంకర స్వామీజీ, శ్రీ ఈమని దయానంద, శ్రీ గొల్లపూడి ప్రకాశరావు వంటి మహామహుల అభినందనలు, ఆశీస్సులను అందుకున్న గొప్ప కావ్యం .  కవి, వివేకానందుని జననం మొదలుకొని నిర్యాణం వరకు గల అన్ని సన్నివేశాలు ఇందులో  రసవత్తరంగా పొందుపరిచారు. 

ఈ కావ్యం రెండు భాగాలుగా విభజింపబడింది. మొదటిభాగంలో వివేకానందుని పుట్టుక, బాల్యం , గురుసమాగమం , గురుబోధ, విద్యాభ్యాసం , తండ్రి మృతి , కుటుంబంలో ఇక్కట్లు , కాళీ మాతను ప్రార్థించడం, రామకృష్ణుని ఆలోచన , గురుదేవుని నిర్యాణం , వివేకానందుని దేశపర్యటన మొదలైన అంశాలు కవి వర్ణించారు.  రెండవభాగంలో స్వామి విదేశపర్యటన, పునరాగమనం , మఠస్థాపన , మరోపర్యాయం విదేశాలకు వెళ్ళడం, తిరిగి రావడం , తల్లి కోరిక , అంత్య ప్రార్థన , నిర్యాణం మొ|| అంశాలు చక్కగా వర్ణించారు కవి. ఈ కావ్యం గణబద్ధం , కావ్యగుణబద్ధం కూడా. ఎన్నో అలంకారాలు, రీతులు , జాతీయాలు, తెనుగు నుడికారాలతో ఈ కావ్యరచన చాల చక్కగా సాగింది . స్థాలీ పులాక న్యాయంగా కొన్ని పరిశీలిద్దాం .

వివేకానందుని జననం, జనన సాఫల్యం  కవి ఎంత చక్కగా వర్ణించారో చూడండి .

 

బాలభాస్కరు పగిదిగ భారతాన

 వెల్గులీనగ నల్దెసల్ విజ్ఞుడనగ

తొలగి చీకటి జాతికి తోడుకాగ

జాతి రత్నము ప్రభవించె జగతి యందు.

 

ఆయనను అజ్ఞానాంధకారాన్ని రూపుమాపే సూర్యునిగ వర్ణించి  అవతార ప్రయోజనాన్ని సూచన ప్రాయంగా తెలియజేయడం కవి ప్రతిభకు నిదర్శనం .  పువ్వు పుట్టగానే పరిమళిస్తుందన్నవిధాన నరేంద్రుడు చిన్నతనం నుండి చురుకుగాను, దానశీలిగాను , జీవకారుణ్య౦ కలిగిన వ్యక్తిగాను , ఏకసంధాగ్రాహిగాను, ఆధ్యాత్మికచింతనపరునిగాను, అంధ విశ్వాసాల్ని ఖండించే హేతువాదిగాను రచయిత వర్ణించారు . రామకృష్ణుని ఉపదేశం వలన నరేంద్రుడు పొందిన అనుభూతిని కవి ఎంత రమణీయ౦గా వర్ణి౦చారో పరికించండి .

లోకము చీకటాయె పరలోకము తోడుత నేకమాయె ము

ల్లోకములెల్ల బాసి మదిలో జనులందరి వీడు మాడ్కి న

న్నీకడ బంది జేసెదర?నిక్కము దెల్పుడు స్వామివర్య! నా

కాకడ తల్లిదండ్రులును నక్కయు(దమ్ములునెల్లరుండగన్(పద్యం -41)

రామకృష్ణుడు నరేంద్రుకు బోధలు చేస్తూ, గురుశుశ్రూష , మక్రోధాదిఅరిషడ్వర్గాన్ని

జయించాలని, ఫలితం ఆశి౦చకుండా  పనిచెయ్యాలని, పరకా౦తలపట్ల మాతృభావాన్ని ప్రదర్శిస్తూ మసలు కోవాలని , పరద్రవ్యాన్ని ఆశి౦చకూడదని,  సకలజనులను ప్రేమిస్తూ, దీనజనులను సేవిస్తూ, జీవితం సార్ధకం చేసుకోవాలని చేసిన ఉపదేశాలు   ఆధ్యాత్మిక శిష్యులెల్లరకు శిరోధార్యాలు , హృద్యాలు, నిరవద్యాలు ,  ఆచరణ సాధ్యాలున్ను .

    స్వామి భారతీయ సంస్కృతీ సాంప్రదాయాల గొప్పదనం ప్రపంచానికి, చాటి చెప్పడానికి మొట్ట మొదటిసారిగా చికాగో నగరానికి వెళ్ళినప్పుడు ఆయన గొప్పదనం తెలియక ఎవరు ఆదరించలేదు.  ఆ సమయంలో ఆ మహనీయుడను భవించిన కష్టాలు చదివితేనే చాలు కన్నులు చెమరుస్తాయి.

కలవారి యిండ్లలో కాలూను స్థితి లేక

               నత్యంత క్షుద్బాధ ననువించి.

ధూళిదూసరితమ్ముతో దోచు దేహాన

               నుమ్మినూయగ దుష్టులిమ్ముగాను

కొందఱు దూషింపనెందఱో తలుపులన్

             బిగియించి పొమ్మని నిగిడి తిట్ట

హృదయకంపనమున్ సహింప లేకను దాను                  

             నాయాసభరమున నడుగు నొకటి

వేయజాలక ముందుకు వేగిరమ్ము

             భరతవేదాంతనిధి పెనుభారమునను

దిక్కులేకను దైవమ్ము దిక్కు జూచి

              కూలె  గాలివానకు చెట్టు కూలి నట్టు. (1౦8)       

అంటూ స్వామిని భరతవేదాంతనిధిగా వర్ణించడం చాల మనోజ్ఞంగా  ఉంది.

వీరు అమెరికా సోదర సోదరీ మణులార! అని ప్రారంభించి చేసిన బోధలను కవి 

చాల సంగ్రహంగా వర్ణించారు. వేదాంతం అనేది సర్వ ధర్మాలలోను గొప్పదని మనిషి సత్యవాక్కులతో, చిత్తశాంతితో , ఆత్మ సంశోధన చెయ్యాలని, ప్రార్థనలు , కర్మలు  చిత్తశుద్ధికి తోట్పడతాయని, ఆత్మజ్ఞానమే అసలైన జ్ఞానమని, మానవులు హెచ్చుతగ్గులు , భేదాల రొచ్చు వదలి, దీనజన పోషణనమే దీక్షగా స్వీకరించాలని, సనాతన హిందూ ధర్మమే లోకకళ్యాణానికి బంగారు బాటలు వేస్తుందని అనర్గళంగా ఆంగ్లభాషలో ప్రసంగించారు.  ఉపన్యాసానికి ముందు ఆయనను హేళన చేసిన వారే ఉపన్యాసం విని మిన్నంటే హర్ష ధ్వానాలు చేశారు.     కొంతమంది    కుహనా మేధావులు తలలు వంచుకున్నారు.

ఆ తరువాత ఆయనకు సకల దేశాలు స్వాగతం పలికాయి. ఆయన వారి ఆహ్వానాన్ని స్వీకరించి సనాతన భారతీయ ధర్మాన్ని విశ్వవ్యాప్తం చేశారు. భారతమాత ముద్దుబిడ్డడైన వివేకానందునకు యావద్భారతం చాల ఋణ పడి ఉంది. ఇది ఋషి ఋణం . ఈ ఋణం తీరాలంటే మనమంతా ఆయన బోధలను ఆచరణలో పెట్టాలి.

ఇంకా ఈ కావ్యంలో ఎన్నో విషయాలున్నాయి . వ్యాస విస్తర భీతితో విడుచుచుంటి. మొత్తం మీద ఈ కావ్యం ఆధ్యాత్మిక విషయాలకు, కావ్య విశేషాలకు నిలయం . ఈ గ్రంథాన్ని రచించిన శనగపల్లి సుబ్బారావుగారు  కవిగా కృతార్థులయ్యారనడంలో ఎటువంటి సందేహం లేదు. ఇటువంటి మరెన్నో కావ్యాలు వీరి కలం నుండి వెలువడాలని, ఆ శక్తి యుక్తులు భగవంతుడు వారికనుగ్రహించాలని కోరుకుంటున్నాను.

జయంతి తే సుకృతిన: రససిద్దా: కవీశ్వరా: .

                              స్వస్తి.

 

 

 

Wednesday, November 6, 2024

శ్రీ పురాణపండ మల్లయ్యశాస్త్రి గారి చతుర భాషణలు - శ్రీమతి పంతుల ప్రేమసుధ

          శ్రీ పురాణపండ మల్లయ్యశాస్త్రి గారి చతుర భాషణలు

శ్రీమతి పంతుల  ప్రేమసుధ

శ్రీ పురాణపండ మల్లయ్యశాస్త్రి గారు భద్రయ్యశాస్త్రి గారి కుమారులు. మల్లయ్యశాస్త్రి గారు  పిఠాపురం సంస్థానంలో ఆస్థాన పండితులుగా పని చేశారు. వారికి ముగ్గురు కుమారులు, ఒక కుమార్తె . ఇక నేను, వారి మూడవ కుమారుడైన నరసింహారావుగారి పుత్రికను. నా పేరు పంతుల ప్రేమసుధ. నేను ఆ విధంగా మల్లయ్యశాస్త్రి గారికి మనుమరాలను.

ఇక మా తాత గారు ఎంతో హాస్యచతురులు . వారి హాస్యచతురత అందరిని అబ్బురపరిచేది.

ఆయన పిఠాపురం ఆస్థానంలో ఉన్నప్పుడు రాజావారి కోరికపై బ్రహ్మసుత్రాలను తెనుగులోనికి అనువదించారు. ఇక వారి మేనల్లుడైన శ్రీ చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం గారు రచించిన కొన్ని గ్రంథాల పీఠికల్లో వారి హాస్యచతురత గురించి కొన్ని విషయాలు పొందుపరచడం జరిగింది. మా నాన్న గారు కూడ అప్పుడప్పుడు వారి హాస్యరసపూరితమైన ఛలోక్తులు చెపుతూ ఉండేవారు. నాకు గుర్తున్న కొన్ని విషయాలు మీకు తెలియ జేస్తాను.

ఆయన ఒకసారి ఎక్కడికో నడిచి వెడుతుంటే పల్లకిలో పోతూ ఎదురైన ఒకాయన పంతులు గారూ! ఈ రోడ్దు చిత్రాడ పోతుందా అనడిగారట. ఇది ఎక్కడికీ పోదు, నా చిన్నప్పటి నుంచి ఇక్కడే ఉందన్నారట. ఆ మాటలకు పల్లకి మోసే బోయీలందరు పగలబడి నవ్వు కున్నారట.

ఒకరోజు ఒకాయన ఇంటికొచ్చి అయ్యా ! నాదీ, మా అబ్బాయిదీ ఒకే నక్షత్రం ఏదైనా దోషం ఉంటే చెప్పండి అని అడిగాడట. దానికి సమాధానంగా ఆయన నాది మా అబ్బాయిది కూడ ఒకే నక్షత్రం ఇద్దరు గుండ్రాళ్ళల్లా ఉన్నాం అన్నారట. వెంటనే వారి పెద్దబ్బాయిని పిలిచి చూపించారట. ఇక ఆయన వెళ్లిపోబోతుంటే ఆయన్ని ఒక్క క్షణం ఆపి వాళ్ళ అబ్బాయిని   అద్దం తెమ్మని అడిగారట . ఆయాన తెచ్చారు.  ఆ తరువాత అతనితో ఇప్పుడు మీరు వెళ్ళవచ్చు అన్నారట. ఆయన ఆశ్చర్యంతో అయ్యా! నన్నెందుకు ఆగమన్నారు? అని అడిగినప్పుడు ఏమీ లేదండి! మీరు బుర్రలు తీసి బుర్రలు పెడుతూ ఉంటారని ఊళ్లో అందరు అనుకుంటుంటే చాలసార్లు విన్నాను. అందుకే ఎందుకైనా మంచిదని అద్దం తెప్పించుకుని నా బుర్ర చూసుకుంటున్నాను. బుర్ర నాదే, మార లేదు, ఇక   మీరు వెళ్ళవచ్చు అన్నారు. ఆ వచ్చిన వ్యక్తి  ఆయన చమత్కారానికి మెచ్చుకుని లోలోపలే ఆనందిస్తూ వెళ్లి పోయారట.

ఒకసారి పిఠాపురం రాజావారు శాస్త్రిగారిని ఆస్థానానికి రమ్మని కబురు చేసి   గుఱ్ఱంబగ్గీ కూడ పంపించారు . శాస్త్రి గారు బగ్గీ ఎక్కి వెళ్ళడానికిష్టపడక దాన్ని వెనక్కి పంపించేసి కాలినడకనే ఆస్థానానికి వెళ్ళేరు. కొంచెం ఆలస్యమైంది. రాజుగారు ఆయనతో శాస్త్రి గారూ!  మీరు  ఎలా వచ్చారు అని అడిగినప్పుడు ,    వీరంతా బండెక్కి వస్తే, నేను ఎండెక్కి  వచ్చానని చమత్కరించారు. ఆ సమాధానం విని రాజావారితో సహా మిగిలిన వారంతా ఆనందంగా నవ్వుకున్నారట.

ఒకసారి శాస్త్రిగారి అక్క భోజనానికి పిలుస్తూ భోజనానికి సమయం అయిందా అని అడిగినప్పుడు నా సమయం పది , నీ సమయం  పదకొండు, అది  అంత తొందరగా అవదు గాని నాకు ముందు భోజనం వడ్డించు అనేవారట.

శాస్త్రి గారి అక్కగారికి ఒక ఎకరం పొలం ఉండేది. అయితే అవతల మరొక వ్యక్తికి ఆ పొలాన్ని ఆనుకుని మరి కొంత పొలం ఉండేది  . ఒక సారి ఆ వ్యక్తి ఆ పోలాన్ని తనకు వ్రాసి ఇమ్మని ఆయనడిగాడట. దానికి సమాధానంగా శాస్తి గారు అది స్త్రీధనం ఆ పొలం గురించి  ఏమీ అడగొద్దు  అన్నారట.     

శాస్త్రిగారు ఆ ఊరిలో అందరికీ తెలిసిన వారు కావడం చేత ఒక సారి ఎవరో వారి అక్కగారిని భోజనానికి పిలిచి భోజనం తరువాత ఒక కాగితం మీద ఆవిడ వ్రేలి ముద్రలు తీసుకుని పంపించేశారు. ఆవిడకు చదువు రాకపోవడం వల్ల అడిగిన చోట వ్రేలిముద్రలు వేసేసింది. ఆవిషయం ఇంటికొచ్చి చెప్పింది. శాస్త్రి గారికి విషయం అంతా అర్థమైoది. అక్కా ! నువ్వు బాధపడకు. నీకు ఒక ముసుగు భగవంతుడు వేస్తె,  వీళ్ళు రెండో ముసుగు వేశారు . నేను బ్రతికున్నంత కాలం నిన్ను పోషిస్తాను. నీకు ఏ లోటు రానివ్వను, జరిగిందానికి విచారించకు   అని ఓదార్చారు. అలాగే ఆమెను జీవితాంతం ఆదుకున్నారు. ఈ విధంగా శాస్త్రిగారి మాటలు ఎంతో చమత్కారభరితంగా ఉండేవి. శత్రువు కూడ నొచ్చుకోకుండా మెచ్చుకునే విధంగా ఉండేవి. ఈ కాలంలో వారు సజీవంగా మన మధ్య లేకపోయినా వారు రచించిన  బ్రహ్మసూత్రభాష్య అనువాదం అజరామరంగా ఉంటుందనడంలో ఎటువంటి సందేహం లేదు.   నాకు జ్ఞాపకమున్న కొన్నిటినే ఇందులో వివరించ గలిగాను.  అటువంటి సున్నితమైన హాస్యం ఈ రోజుల్లో  కరువౌతోంది.

             <><><>

Tuesday, November 5, 2024

शिवाय विष्णुरूपाय शिवरूपाय विष्णवे Dr. Ch. DurgaPrasada Rao

 

शिवाय विष्णुरूपाय शिवरूपाय विष्णवे

శివాయ విష్ణురూపాయ శివరూపాయ విష్ణవే

Dr. Ch. DurgaPrasada Rao

If you meditate one, they bless together.

Have the benefit of two by getting one.

Let Siva and Vishnu bless you all together.

 

वीशपत्र: गजर्तिहारी कुमारतात: शशिखण्डमौलि:

लंकेशसंपूजितपादपद्म: पायादनादि: परमेश्वरो व:

 

వీశపత్ర: గజార్తిహారీ కుమారతాత:  శిఖండమౌళి:

లంకేశసంపూజితపాదపద్మ: పాయాదనాది: పరమేశ్వరో వ:   

 

1.     वीशपत्र: गवीश: = वृष: वाहन: यस्य स: (शिव;) = గవీశ: అంటే నంది పత్ర: వాహనంగా గలవాడు శివుడు.  

(ग)वीश:= गरुडो पत्र: वाहनं यस्य स: (विष्णु:) మొదటి అక్షరం తొలగించండి . వీశపత్ర: వి అంటే పక్షి ఈశ: అంటే రాజు, గరుత్మంతుడు వాహనంగా గలవాడు, విష్ణువు    

2.     गजर्तिहारी నగజ+ ఆర్తిహారీ= పార్వతి డు:ఖాన్ని పోగిట్టిన వాడు  శివుడు

(न) गजर्तिहारी మొదటి అక్షరం తొలగించండి . గజార్తిహారీ = గజేంద్రుని దు:ఖాన్ని తొలగించిన వాడు,  విష్ణువు

3.     कुमारतात: కుమారస్వామికి తండ్రి, శివుడు

(कु)मारतात:= మొదటి అక్షరం తొలగించండి . మారతాత: అంటే మన్మథునికి తండ్రి, విష్ణువు

4.     शशिखण्डमौलि: శశి అంటే చంద్రుడు, అతని ఖండాన్ని అంటే నెల వంకను తలపై ధరించినవాడు, శివుడు   

(श)शिखण्डमौलि: మొదటి అక్షరం తొలగించండి. శిఖండం అంటే పింఛం . అది తలపై ధరించిన వాడు. విష్ణువు    

5.     लंकेशसंपूजितपादपद्म: లంకేశ అంటే రావణుని చేత, సంపూజిత = పూజింపబడిన,   పాదపద్మ: = పాదపద్మములు కలవాడు, శివుడు.

(लं)केशसंपूजितपादपद्म: మొదటి అక్షరం తొలగించండి. క అంటే బ్రహ్మ , ఈశ అంటే ఈశ్వరుడు వారిద్దరిచే సంపూజిత = పూజిం పబడిన, పాదపద్మ: పద్మముల వంటి పాదాలు గలవాడు,  విష్ణువు.   

6.     अनादि: = न विद्यते आदि: यस्य स:= ఆది లేనివాడు శివుడు.  

(अ)नादि:= आद्यक्षरशून्य: = మొదటి అక్షరము లేనివాడు మొదటి అక్షరం తొలిస్తే వచ్చేవాడు.

7.     परमेश्वरो = పరమేశ్వరుడు (శివుడు )

8.     (प)रमेश्वरो మొదటి అక్షరం తొలగించండి. రమేశ్వర: రామాయా: ఈశ్వర: లచ్చిమగడు, విష్ణువు.    

9.व:= మీ అందరిని

10. पायात् =రక్షించుగాక

భావం :- నంది  వాహనంగా గలవాడు, పార్వతి డు:ఖాన్ని పోగిట్టిన వాడు, కుమారస్వామికి తండ్రి, నెలవంకను తలపై ధరించినవాడు, రావణుని చేత  పూజింపబడిన పాదపద్మములు కలవాడు, ఆది లేనివాడు నగు శివుడు మీ అందరిని రక్షించు గాక ఇది  శివ పరమైన అర్థం.   

భావం :-  గరుత్మంతుడు వాహనంగా గలవాడు, గజేంద్రుని దు:ఖాన్ని తొలగించిన వాడు, మన్మథుని తండ్రి, పింఛం తలపై ధరించిన వాడు, బ్రహ్మ ,  ఈశ్వరుడు వారిద్దరిచే  పూజింపబడిన పద్మముల వంటి పాదాలు గలవాడు నగు లచ్చిమగడు, విష్ణువు మీ అందరిని రక్షించు గాక ఇది  విష్ణుపరమైన అర్థ్హం.

<><><>