छन्दस्-ఛందస్సు -Prosody- Lesson-4

छन्दस्-ఛందస్సు -Prosody- Lesson-4

 1. वंशस्थम् 2. द्रुतविलम्बितम् 3. स्रग्विणी 4. भुजङ्गप्रयातम्

 5. जलोद्धतगति:

 जगतीछन्द: ( 12 letters) This contains 4096 meters .

1. वंशस्थम् (వంశస్థ౦) (ज - त –ज- र)

जतौ तु वंशस्थमुदीरितं जरौ

(ज      त          ज     र)

IUI    UUI   IUI    UIU  

जतौ तु  वंशस्थ मुदीरि तं जरौ

   నుతింప వంశస్థమనూనమై చనున్  

  నుతింప  వంశస్థ  మనూన  మై చనున్

     ( జ         త        జ           ర)  

2. द्रुतविलम्बितम् (ద్రుతవిలంబితం): (न –भ –भ –र ) - जगतीछन्द: द्रुतविलम्बितमाह नभौ भरौ

(न –भ –भ –र )

   III         UII      UII      UIU

द्रुतवि लम्बित माह न भौ भरौ

  ద్రుతవిలంబితతోషితరీతులన్

(న –భ-భ-ర)

 ద్రుతవి లంబిత తోషిత రీతులన్ 

III         UII      UII      UIU

3. स्रग्विणी (స్రగ్విణీ) र-र-र-र ( जगतीछन्द) (12 letters)

 रैश्चतुर्भिर्युता स्रग्विणी सम्मता

(र-र-र-र)

UIU     UIU     UIU      UIU

रैश्चतु र्भिर्युता स्रग्विणी सम्मता

    భావనా తీతునిం బల్కగా స్రగ్విణీ

(ర-ర-ర-ర)

భావనా తీతునిం బల్కగా స్రగ్విణీ

UIU     UIU     UIU      UIU

4. भुजङ्गप्रयातम् (భుజంగప్రయాతం) य-य-य-य (जगतीछन्द)

भुजङ्गप्रयातं भवेद्यैश्चतुर्भि:

(य-य-य-य)

IUU-IUU-IUU-IUU

भुजङ्गप्रयातं भवेद्यैश्चतुर्भि:

భుజంగప్రయాతాఖ్యముల్ నాల్గు యాలన్

(య-య-య-య )

IUU   IUU  IUU  IUU

 భుజంగ  ప్రయాతా ఖ్యముల్ నా ల్గుయాలన్

 5. जलोद्धतगति: జలోద్ధతగతి (ज –स-ज- स)(जगतीछन्द:)

रसैर्जसजसा जलोद्धतगति: (ज –स-ज- स)

IUI—IIU—IUI--IIU

रसैर्ज  सजसा  जलोद्ध तगति:

    జలోద్ధతగతిన్ దిశా గజయతిన్

    జ         స           జ       స  

IUI    IIU   IUI    IIU

జలోద్ధ తగతిన్  దిశాగ జయతిన్