షడ్విధం స్నేహలక్షణం

Friendship is of six characteristics
షడ్విధం స్నేహలక్షణం

డాక్టర్ . చిలకమర్తి దుర్గాప్రసాదరావు

ఈ సమాజంలో కొంతమంది స్నేహానికే విలువిస్తారు, స్నేహితులనే నమ్ముతారు బంధువులను నమ్మరు. మరికొంతమంది  బంధుత్వానికే విలువిస్తారు, వారినే నమ్ముతారు, స్నేహితుల్ని అంతగా పట్టించుకోరు . సాధారణంగా బంధుత్వం కంటే స్నేహానికే విలువిచ్చేవారు సమాజంలో ఎక్కువగా కనిపిస్తారు. ఎందుకంటే స్నేహం స్వంత సెలక్షను. మనం మనకిష్టమైన వాళ్లనే  స్నేహితులుగా ఎన్నుకుంటాం కాబట్టి వారు ఎటువంటివారైనా మనకు నచ్చుతారు . అందుకే ముత్యాలొక చోటికి నత్తగుల్లలొక చోటికి చేరతాయని పెద్దలు చెబుతూ ఉంటారు . ఇక  బంధుత్వం భగవంతుని బలవంతపు సెలక్షను . మన ఇష్టానిష్టాలతో పనిలేదు . వారు మంచివారైతే చేరదీస్తాం. చెడ్డవారైతే దూరంగా ఉంచుతాం . ఇక మిత్రులు మన సెలక్షను కాబట్టి ఈ క్రింది లక్షణాలున్న వారిని సెలెక్ట్ చేసుకోవాలి . మన పెద్దలు మంచి స్నేహానికి ఆరు లక్షణాలు చెప్పారు.

దదాతి ప్రతిగృహ్ణాతి గుహ్యమాఖ్యాతి పృచ్ఛతి

భుంక్తే భోజయతే చైవ షడ్విధం స్నేహలక్షణం (హితోపదేశం ) 

కొంతమంది చూడండి. అందరికి ఏవేవో ఇస్తూ ఉంటారు కాని ఎవరేమిచ్చినా పుచ్చుకోరు . మరికొ౦తమంది ఎప్పుడూ ఏదో ఒకటి  పుచ్చుకోవడమేగాని ఎవరికీ , ఎప్పుడు , ఏదీ ఇవ్వరు . మేమొస్తే మాకేం ఇస్తారు , మీరొస్తే మాకేం తెస్తారు అనే మంత్రాన్నే వల్లిస్తూ ఉంటారు . కొంతమంది వాళ్ళ ఇబ్బందులు చెబుతూ ఉ౦టారే గాని మన సంగతులు పట్టించుకోరు . కొంతమంది మన రహస్యాలు, మన సంగతులు అడుగుతారే గాని వాళ్ళ విషయాలు మనకి చెప్పరు, చాల గోప్యంగా ఉంచుతారు . కొంతమంది  ఇతరులు  పెట్టినవి తింటారే గాని వారికి  ఏమి పెట్టరు . ఎంగిలిచేత్తో కాకిని తోలితే దానికి ఒక మెతుకు ఎక్కడ అందుతుందో అని ఎంగిలి చెయ్యి కూడ విదపరు. కొంతమంది అందరికి అన్ని తినిపిస్తో ఉంటారు గాని ఎవరేమిచ్చి తినమన్నా తినరు .    ఇటువంటి స్నేహం ఆదర్శవంతమైన స్నేహం అనిపించుకోదు . ఎవరిమధ్య స్నేహం ఇవ్వడం , తీసుకోవడం , రహస్యాలు చెప్పడం , తెలుసుకోవడం , ఆహారం తినడం , తినిపించడమనే ఆరు అంశాలతో ఎల్లప్పుడూ నడుస్తుందో అది ఆదర్శవంతమైన స్నేహం అనిపించుకుంటుంది . అసలు సిసలైన స్నేహంలో ఆత్మాధిక్యానికి గాని  (superiority) ఆత్మన్యూనతాభావానికి (inferiority) కి గాని  ఎటువంటి తావు లేదు . అలా ఉన్నప్పుడే స్నేహం పదికాలాలపాటు నిలుస్తుంది , పదిమందికి ఆదర్శప్రాయం అవుతుంది . అటువంటి ఆదర్శవంతమైన స్నేహాన్ని ఆహ్వానిద్దాం , ప్రోత్సహిద్దాం . మహాభారతంలోని ద్రోణ-ద్రుపదుల స్నేహం అధమస్నేహానికి ; భాగవతంలోని కృష్ణ కుచేలుర మధ్య గల స్నేహం ఉత్తమస్నేహానికి ఉదాహరణలుగా చరిత్రప్రసిద్ధి పొందాయి. అధమస్నేహానికి దుష్ఫలితాన్ని ద్రోణద్రుపదులు; ఉత్తమస్నేహానికి సత్ఫలితాన్ని కృష్ణకుచేలురు అనుభవించడం మనకు తెలుసు .  మంచి స్నేహితుణ్ణి ఎంచుకుందాం మంచిస్నేహం పంచుకుందాం .

              Good friends are rare. Keep them with care.