ఆంధ్రులు- అద్వైత వేదాంత సేవ
అధ్యాయం-3
డాక్టర్ . చిలకమర్తి దుర్గాప్రసాద రావు
భాషాప్రవీణ , వేదాంత విద్యాప్రవీణ ,
M.A. (సంస్కృతం), M. A. (తెలుగు)
M.A. (తత్త్వశాస్త్రం), Ph. D (సంస్కృతం)
ఆస్తిక దర్శనాలు (యోగ దర్శనం )
యోగదర్శన ప్రవర్తకుడు
పతంజలి. ఆయన మనకందించిన యోగ సూత్రాలు ఈ
దర్శనానికి మూలస్తంభాలు . ‘యోగ’ అనే పదానికి
ఎన్నో అర్థాలున్నాయి . “సంయోగో యోగ ఇత్యుక్త: జీవాత్మపరమాత్మనో:” అని కొందరు, “యోగ: కర్మసు కౌశలం” అని కొందరు, “అప్రాప్త ప్రాప్తి: యోగ: ప్రాప్తస్య రక్షణం క్షేమ:” అని “యోగ: సమచిత్తతా” అని ఎన్నెన్నో అర్థాల్లో ఈ
యోగశబ్దాన్ని ఉపయోగించడం మనం గమనిస్తాం. పతంజలిమహర్షి “యోగ: చిత్తవృత్తినిరోధ:”
అని నిర్వచించారు. చిత్తవృత్తులను నిరోధించడమే యోగం.
అనగా
మనస్సును తన వ్యాపారములనుండి మరలించుట అని అర్థం. అలా చేస్తే మనస్సును లయింప జేసిన
జీవుడు సాక్షీ భూతమైన కేవల చైతన్య స్వరూపియై యుంటాడు.( తదా ద్రష్టు:స్వరూపే అవస్థానమ్) అదియే ఆ జీవుని నైజస్దితి, ప్రపంచమంతా
దృశ్యo. ఈ దృశ్యo మనస్సు
నాకర్షించి, పలుపలువిధాలుగా పరుగెత్తిస్తుంది. (సూ.4.వృత్తి సారూప్య
మితరత్ర) అట్లు లోబడిన మనస్సు ప్రకృతిబంధములందు చిక్కుపడి, జనన, మరణ
కూపమగు సంసారప్రవాహమున జీవుని కూలద్రోస్తుంది. ఆ ప్రకారం దృశ్యము నుండి దృక్ ను
మరలిoచిన, జీవుడు క్రమంగా
కైవల్య స్ధితి యనగా మోక్షము పొందుతాడు .
మనస్సునకు
ఐదు వృత్తులు, అనగా ఐదు రకములగు వ్యాపారములుంటాయి . ఆ యా వ్యాపారములందు లగ్నమైన
మనస్సు తద్వ్యాపారసారూప్యమును పొందుతుంది . అనగా ఆ యా వ్యాపారములందు మగ్నమైపోతుందని
అర్థం . అవి ఐదు విధములు. (సూ.5.వృత్తయః పంచతయ్యః క్లిష్టా:అక్లిష్టాః )
అవి మరల క్లిష్టాః, అక్లిష్టాః
అని మరల రెండు రకాలు . కర్మవాసనకు క్షేత్రీభూతమై, పలువిధముల
పరుగిడుచు దుఃఖమును కలుగజేయు వృత్తులు క్లిష్టములని జెప్పబడును. అట్లుగాక “నేను
వేఱు ఈ ప్రపంచము నా మనస్సును విక్షిప్తము జేయునది.”అని గుర్తించి జీవునకు వివేక
ఖ్యాతిని కలిగించు వృత్తులు అక్లిష్టము లనబడును. పురుషః అనగా పురౌ= దేహమందు, శేతే= పరుండియున్న సాక్షీ భూతమైన , దృగ్రూపమైన
చైతన్యము.
ఈ విశుద్ధ
చైతన్యమును, మనస్సు, అగ్నిని పొగ
వలె గప్పివేసి, ప్రపంచ వస్తు భోగమందు వ్యాపారింపచేస్తుంది .
భోగాలాలసమైన
మనస్సు జీవుని జనన, మరణ రూపమైన సంసారచక్రమందు పరిభ్రమింప జేస్తుంది.
ఆ ఐదు
వృత్తులేవంటే 1.ప్రమాణ,2. విపర్యయ,3. వికల్ప 4. నిద్రా5. స్మృతయః
ప్రమాణము, విపర్యయము, వికల్పము, నిద్ర,
స్మృతి
యనునవి. అనగా చిత్తమీ యైదు అవస్థల యందు ప్రవర్తించు చుండును.
యోగశాస్త్రo ఈ జ్ఞానం చిత్తవ్యాపారము వలన బుట్టినది గాబట్టి దీన్నిగూడ
అరికట్టాలని చెపుతుంది. అనగా చిత్తాన్ని సర్వవిధదృశ్యాల నుండి మరల్చవలయునని తాత్పర్యం
. ప్రమాణములు అనగా జ్ఞానసాధనాలు .
విపర్యయః= విపర్యమనగా
, మిధ్యాజ్ఞానము= అబద్ధమైన జ్ఞానము; అతద్రూపప్రతిష్టితమ్
= అనగా అతస్మిన్ తద్బుద్ధి: = అది గాని
యందు అది యను భ్రాంతి, శుక్తి యందు అనగా ముత్యపుచిప్పయందు , రజతభ్రాంతి=
వెండియను భ్రాంతి, రజ్జు సర్పభ్రాంతి = త్రాటి యందు పాము అనెడు భ్రాంతి
ఈ భ్రాంతులు
విపర్యయ జ్ఞానము. ఈ విపర్యయ జ్ఞానములందు మనస్సు వ్యాపారించుట ఎట్లు తగదో , ప్రత్యక్షానుమానములoదు గూడ వ్యాపారించుట
తగదనియే యోగశాస్త్ర సిద్దాంతము.
యోగ సాధనకు ఒక ఎనిమిది మెట్లు ఉన్నాయి
. అవి క్రమంగా : యమము, నియమము, ఆసనము , ప్రాణాయామము, ప్రత్యాహారము, ధ్యానము , ధారణ మరియు సమాధి. ముక్తికి ఈ ఎనిమిది సాధన మార్గాలు . దీన్నే అష్టాంగ
యోగమార్గమని కూడ పిలుస్తారు.
1. యమము. అహింసా సత్యమస్తేయ బ్రహ్మచర్య
అపరిగ్రహా: యమా: . అహింస అంటే ఎవరిని శారీరకంగాగాని, మానసికంగాగాని హిం
సిం చకుం డా ఉండడం , సత్యం మాట్లాడడం, దొంగతనం చేయకపోవడం, బ్రహ్మచర్యం, అపరిగ్రహం
అంటే ఏ వస్తువును ఎవరి నుండి ఉచితంగా తీసుకోక పోవడం
2. నియమము
: శౌచ, సంతోష, తప:, స్వాధ్యాయ, ఈశ్వర ప్రణిధానాని నియమా: . శౌచమంటే బాహ్యంగాను , అంతరంగం
లోను శుచిగా ఉండడం , ఎల్లప్పుడూ సంతోషంగా
ఉండడం , తపస్సు , వేదాధ్యయనం , ప్రతి పని యొక్క ఫలితాన్ని ఈశ్వరార్పణ చెయ్యడం.
3. ఆసనం: స్థిర సుఖమాసనం.
ఇవి చాల ఉన్నాయి.
4. ప్రాణాయామం: ఇది పూరక, రేచక కుంభకములని మూడు విధాలు. గాలిని పీల్చడం, కొంత సమయం
స్తంభింప చెయ్యడం తరువాత మెల్లగా
విడిచిపెట్టడం .
5 . ప్రత్యాహారం : ఇంద్రియాలను వాటి వాటి వ్యాపార
కేంద్రాలనుండి నివర్తిం పచేయడం .
6. ధారణ: నివర్తింప చేసిన
ఇంద్రియాలను ఒక ప్రదేశానికి చేర్చడం
7. ధ్యానం : నివర్తింప చేసిన ఆ ఇంద్రియాలను ఒక వస్తువుపై
నుంచి తదేకంగా ధ్యానం చెయ్యడం.
8. సమాధి : మనస్సును పూర్తిగా లీనం చెయ్యడం.
ఈ సమాధి సంప్రజ్ఞాత సమాధి – అసంప్రజ్ఞాత సమాధి అని రెండు
రకాలు . సంప్రజ్ఞాత సమాధి మరల నాలుగు రకాలు. అసంప్రజ్ఞాత సమాధి సర్వోన్నతం.
<><><>
No comments:
Post a Comment