ఆర్యాశతకం-1

శ్రీ అప్పయ్యదీక్షితులు రచించిన

ఆర్యాశతకం

  డాక్టర్. చిలకమర్తి దుర్గాప్రసాద రావు        

ఒక భక్తుడున్నాడు . అతనికి ఎప్పుడు భోగాల పట్ల ఆసక్తి . అంతే కాకుండ అతని స్వభావం నిరంతరం విషాదంతోనే ఉంటుంది . ఆయన తన భోగాలాలసతను , విషాదస్వభావాన్ని ఎంత చక్కగా సమర్ధించుకుంటున్నాడో గమనించండి .

ఓ పరమశివా!  లోకంలో కొడుకు తండ్రిలాగ, కుమార్తె తల్లి లాగ ఉంటారని ప్రతీతి . రామాయణం కూడ “పితృన్ సమనువర్త౦తే నరా:, మాతరమంగనా: ” అని ఈ విషయాన్నే నొక్కి చెబుతోంది.     ఇందులో తప్పేముంది? నువ్వూ భోగాసక్తుడవే (పాముల యెడ ఆసక్తి గలవాడవు ) నీ స్వభావమే నాకూను. నేనూ భోగాసక్తుడనే (భోగముల యెడ ఆసక్తి గలవాడనే) అయ్యాను . ఇక  నా స్వభావం మా అమ్మ పార్వతి స్వభావం వంటిది. ఆమె  విషాదవతి (విషం అత్తి ఇతి విషాద: (శివుడు) విషాదునితో కలసి ఉండేది . అంటే విషం తిన్న నీతో కలసి ఉన్నది కాబట్టి విషాదవతి ) ఇక నా స్వభావం  కూడ అటువంటిదే  ( అంటే ఎప్పుడు విషాదం ( విచారం / చింత ) తోనే కూడి ఉంటుంది ) కాబట్టి ఇందులో నాతప్పేమీ లేదు . అన్నీ మీ (ఇద్దరి)  పోలికలే .

 

పుత్ర: పితృవత్పుత్రీ మాతృవదిత్థం మమాత్ర కోదోష:?

అహమపి భోగాసక్త: ప్రకృతిర్జాతా విషాదవతీ   (11)

పుత్ర:= కుమారుడు 

పితృవత్ = తండ్రి వంటివాడు

పుత్రీ= కుమార్తె

మాతృవత్= తల్లి వంటిది

ఇత్థం=ఈ విధంగా ఉండును

అత్ర = ఈ విషయంలో

 మమ= నాయొక్క 

దోష:= దోషము 

క:?= ఏమిటి ?

అహ౦ +అపి = నేను కూడ

భోగాసక్త: = సర్పశరీరాసక్తుడవు (నువ్వు)/ భోగములపట్ల ఆసక్తి గలవాడను (నేను) 

చ= మరియు

ప్రకృతి:= స్వభావము

విషాదవతీ= (మా అమ్మ పార్వతిలాగ) విషం తిన్న నీతో కలిసు౦డేది / విషాదంతో నిండినదిగా . 

జాతా = తయారైంది 

<><><><><>