The Yoga Sutras of Patanjali- I-2,3&4

The Yoga Sutras of Patanjali- I-2,3&4

(పతంజలి యోగసూత్రములు)

Dr. Chilakamarthi DurgaprasadaRao

I.2. योग: चित्तवृत्तिनिरोध:
         యోగ: చిత్తవృత్తినిరోధ:

ఇక యోగ అనే పదానికి ఎన్నో అర్థాలున్నాయి . ముఖ్యంగా  జీవాత్మ పరమాత్మల కలయికయే యోగమని  ( संयोगो योग इत्युक्त: जीवात्मपरमात्मनो: ) , కర్మలయందు నేర్పరితనమే యోగమని (योग: कर्मसु कौशलम् ) , ఇంతవరకు లభించనిది లభించడం యోగమని  లభించిన దాని రక్షణ  క్షేమమని (अप्राप्तप्राप्ति: योग: प्राप्तस्य रक्षणं क्षेम: అప్రాప్తప్రాప్తి: యోగ: ప్రాప్తస్య రక్షణం క్షేమ: ) యోగక్షేమం వహామ్యహం అనే గీతావాక్యం వల్ల తెలుస్తోంది. యోగమంటే సమాధి అని, సమచిత్తత అని ఇంకా ఎన్నో విధాలుగా ఎన్నో అర్థాల్లో ఈ శబ్దం కనిపిస్తోంది .     

 పతంజలి మహర్షి చిత్తవృత్తులను నిరోధించుటయే యోగం అని పేర్కొన్నాడు .. योग: चित्तवृत्तिनिरोध: ( యోగ:  చిత్తవృత్తి నిరోధ: )

योग:=  యోగ౦ అంటే  

चित्तवृत्तिनिरोध: = చిత్త వృత్తులను నిరోధించడం 

Yoga is the control of thought waves in the Mind

తా: అనగా మనస్సును తన వ్యాపారములనుండి మరలించడం.  

చిత్తవృత్తులంటే ఏ౦టో, అవి ఎన్నో, ఎలా ఉంటాయో మనం మందు ముందు తెలుసు కుందాం .

I.3. तदा द्रष्टु: स्वरूपे अवस्थानम्
      తదా ద్రష్టు: స్వరూపేsవస్థానమ్ 

तदा తదా = అట్లు మనస్సునరికట్టినచో

द्रष्टु: ద్రష్టు:=ద్రష్ట యగుజీవునికి

स्वरूपे స్వరూపే = తన నిజస్ధితియందు

    अवस्थानम्  అవస్ధానమ్=ఉండుట జరుగును .

ఈ ప్రపంచాన్ని రెండు విధాలుగా విభజించొచ్చు . ఒకటి దృక్ అంటే

చూసేది . రెండోది దృశ్యం అంటే చూడబడేది .

తా. మనస్సును లయింప జేసినచో  జీవుడు సాక్షీభూతమైన కేవల చైతన్య స్వరూపియై యుండును. అదే  జీవుని నైజస్దితి, ప్రపంచమంతయు దృశ్య౦ . ఈ దృశ్య౦ మనస్సు నాకర్షించి,  అనేక విధాలుగా పరుగెత్తేలా చేస్తుంది . ఆ విధంగా లోబడిన మనస్సు ప్రకృతిబంధములందు చిక్కుపడి, జీవునిజననమరణకూపమగు సంసార ప్రవాహమున కూలద్రోయును. ఆ ప్రకార౦ దృశ్య౦ నుండి  దృక్కును మరలిoచిన, జీవుడు క్రమ౦గా  కైవల్య స్ధితి యనగా మోక్ష౦ పొందును . 

I 4 .वृत्तिसारुप्यमितरत्र
వృత్తిసారూప్యమితరత్ర

సూ.4.వృత్తి సారూప్య మితరత్ర.

इतरत्र ఇతరత్ర = దృక్ రూపుడైనపురుషునికి స్వరూప స్ధితి లభించక మనస్సు పలు విషయములందు విక్షిప్తమైనచో

वृत्तिसारूप्यम् వృత్తి సారుప్యమేర్పడును.

అనగా మానస్సు తన వ్యాపారములoదు స్వేచ్ఛగ సంచరించు చుండును. శబ్దమునువినుచున్నమనస్సు శబ్దము వెంబడి పరుగెత్తును  జూచుచున్న మనస్సు రూపము వెంబడి పరుగెట్టును.    మనస్సునకు ముందు సూత్రమందు ఐదు వృత్తులు.అనగా ఐదు రకములగు వ్యాపారములు జెప్పబడును. ఆ యా వ్యాపారములందు లగ్నమై మనస్సు తద్వ్యాపారసారూప్యమును పొందును. అనగా ఆయావ్యాపారములందు మగ్నమైపోవును. 

(To be continued)