CONVERSATIONAL SANSKRIT-4 Dr. Chilakamarthi. Durga Prasada Rao

 

  CONVERSATIONAL SANSKRIT-4

           Dr. Chilakamarthi. Durga Prasada Rao   

          dr.cdprao@gmail.com

+91 9897959425

We have hither to studied and learnt some important verbs of present tense. Now let us know the imperative tense of these verbs.  Imperative tense is used when we ask, demand or request someone to do something. If we request other to do something we have to use the word त्वम् which means you. But for male persons भवान् and for female persons भवती are advisable as they are considered as respectable singulars. Similarly for plural we normally use यूयम्  and here also using   भवन्त: for male persons and  भवत्य:for females is advisable as they suit III&II persons both )  

 

                      (Observe the examples)

(स:) गच्छति   He is going/   

सा  गच्छति She is going  (III person) 

भवान्/ गच्छति               भवती गच्छति ( II person) (भवन्त:)  गच्छन्ति                  (भवत्य:) गच्छन्ति (II person) 

                                                       

 (ते) गच्छन्ति                           ( ता:) गच्छन्ति ( III person) 

 

                                         Lesson -4/1

                             लोट् लकाररूपाणि -     Imperative Mood

 

This is used in request or order. 

Complete chart of Imperative Mood

 

   

 

पठतु   -पठताम् -   पठन्तु

पठ -      पठतम्        पठत

पठानि - पठाव -       पठाम 

 

 (स: / सा) पठतु  (he/she should read)

      (तौ) पठताम्      (they two should read)

      (ते) पठन्तु        (they all should read)

 

      (त्वं) पठ           (you should read)

      (युवां) पठतम्  ( you two should read

      (यूयं ) पठत    (you all should read)

 

         (अहं) पठानि  (I should read)

          (आवां) पठाव (we two should read)

           (वयं)  पठाम  (we all should read)

 

If we ask  other person in a respectful manner we add  the word    कृपया (please).

   भवान् पठतु (order)                           भवान् कृपया पठतु (request )

   भवती  पठतु (order )                            भवती कृपया पठतु (request )

       You should read                             you please read

 

      भवान् / भवती ---लिखतु =You write 

      भवान् / भवती--- क्रीडतु  =You play 

      भवान् / भवती ---गच्छतु = You go 

      भवान् / भवती ---आगच्छतु = You come       

भवान् /भवती ---खादतु    = You eat 

      भवान् /भवती ---पिबतु  = You drink 

      भवान् / भवती ---आह्वयतु =You  call or you invite 

      भवान् / भवती ---प्रेषयतु     =  You send     

  भवान् / भवती---पृच्छतु  =You ask 

      भवान् / भवती--नयतु =You take          

      भवान् / भवती---आनयतु  = you bring 

      भवान् / भवती ---क्रीणातु = You buy  /  purchase 

     भवान् / भवती विक्रीणातु =  You sell 

      भवान् / भवती पततु =You fall      

       भवान् / भवती हसतु  =You smile

      भवान् / भवती ददातु  =You give 

       भवान् / भवती गृह्णातु  = you catch or hold

      भवान् / भवती शृणोतु   = You listen (to)      

 भवान् / भवती मुञ्चतु = You  leave or give up 

 भवान् / भवती   प्रक्षालयतु = You  clean or wash 

      भवान् / भवती  मापयतु  = You measure 

      भवान् / भवती उत्तिष्ठतु  = You stand     

  भवान् / भवती  उपविशतु = You sit 

      भवान् / भवती चालयतु = You drive 

      भवान् / भवती करोतु = You do      \

 भवान् /भवती आस्वादयतु = You taste or enjoy & taste

      भवान् / भवती  पालयतु = You rule or protect     

 भवान् / भवती चुम्बतु = You kiss   

Lesson -4/2

NUMBERS IN SANSKRIT

Now let us study numerical forms in Sanskrit.

1-एकम्= one 2-द्वे =two 3-त्रीणि= three  4.चत्वारि= Four

5. -पञ्च = five 6.षट् = six 7. सप्त= seven  8. अष्ट eight  9. नव= nine 10.दश= ten    

20-विंशतिः= twenty 30.त्रिंशत् = thirty 40. = -चत्वारिंशत् = forty

50-पञ्चाशत् fifty  

60-षष्टिः=sixty 70.सप्ततिः – seventy. 80. अशीति: =eighty 90.नवति: ninety 100.शतम्=hundred

      Lesson -4/3

      समयशिक्षणम्

      5.00—पञ्चवादनम् (5 0 clock    5.15--- सपाद  पञ्चवादनम्--- 5.15   5.30= - सार्धपञ्चवादनम् 

      5.45--- पाद –ऊन- षट् वादनम्.     6.00--- षट् –वादनम्   

                                                        *****

 

      5.00- पञ्चवादनम्         5.05-  पञ्चाधिक पञ्चवादनम्

      5.10- दशाधिक पञ्चवादनम्      5.20 - विंशत्यधिक पञ्चवादनम् 

      5.25- पञ्चविंशत्यधिक पञ्चवादनम् -  5.35-पञ्चत्रिंशत्यधिक पञ्चवादनम् 

      5.40- चत्वारिंशत्यधिक पञ्चवादनम् క పంచవాదనం)  

  5.50-पञ्चाशदधिक पञ्चवादनम् 

      5.55-पञ्चपञ्चाशदधिक पञ्चवादनम्  6.00-षड् वादनम् 

  1.00-एकवादनम् --- 2.00-द्विवादनम्       3.00- त्रिवादनम्---  4.00-चतुर्वादनम् 

 

Translate the following sentences in to Sanskrit .

1.     Mohas get up from bed at 5.00

Example: -    मोहन: पञ्चवादने उत्तिष्ठति

2.     Mohan brushes his teeth at 5.15

3.     He exercises his boy at 5.30

4.     Sita drinks milk at 5.45

5.     Mohan takes bath at 6.00.

6.     Lalitha practices yoga at 7.00 .

7.     Sita eats breakfast at 8.00.

8.     She goes to school at 9.00.

9.     Deepika listens to her lesson at 10.00.

10. She comes back to house at 2.00.                     ***

                  Sanskrit sloka for recitation -4.

 

अधमा: धनमिच्छन्ति धनं मानं च मध्यमा:

उत्तमा: मानमिच्छन्ति मानं हि महतां धनम् ||

People are of three types great, mediocre, and low. Low class people prefer money. mediocre prefers both money and fame. But great people prefer only fame because fame is the real wealth for them.   

                          ><><><><><